BÁO VĂN NGHỆ TPHCM SỐ 359: MẶT NẠ NGUYÊN NGỌC

Báo Văn nghệ TPHCM số 359 đăng bài Mặt nạ Nguyên Ngọc của tôi. Trong các ý mà tôi phê phán, Nguyên Ngọc viết: “Còn chúng ta, hậu chiến cho ta nghĩ gì? Nếu vì một hậu chiến như thế này hôm nay, thì có đáng cho những hy sinh khủng khiếp như đã qua? Ta cũng phải từ hậu chiến mà nhìn lại chiến tranh”. Có lẽ điều này Nguyên Ngọc nói riêng đối với chính bản thần mình, chiến đấu để mong có chức này chức kia, giờ sai trái bị thất sủng mất hết thì sự hy sinh trong kháng chiến đúng là vô nghĩa. Còn nói chung, chúng ta đã chiến đấu vì một nền độc lập và cuộc sống thanh bình, đó là điều lớn lao nhất và chúng ta đã đạt được, dù còn nhiều bài toán cần phải giải cho sự phát triển và sự ổn định của đất nước. Khi đăng báo thường có biên tập, cắt gọt, tôi xin đăng lại nguyên văn bản thảo của tôi. 29-6-2015 ĐÔNG LA

ĐÔNG LA

MẶT NẠ NGUYÊN NGỌC

Phiên chất vấn và trả lời của Kỳ họp thứ chín QUỐC HỘI KHOÁ XIII vừa kết thúc vào ngày 13 tháng 6 năm 2015, cũng như mọi lần, dư luận đánh giá kỳ này tốt hơn kỳ trước. Nhưng quan trọng ở chỗ là thực tế sau này có diễn ra tốt hơn tương ứng hay không mới là quan trọng. Có nhiều câu hỏi và trả lời rất hay nhưng không hay ở chỗ là chúng đã lặp lại không chỉ một lần.

Bài này tôi chỉ nêu ra một sự băn khoăn là trên diễn đàn quốc hội chúng ta chỉ quan tâm đến chuyện cơm áo gạo tiền và an ninh lãnh thổ là chính còn vấn đề chính trị tư tưởng được thể hiện trong văn hóa nghệ thuật và đăng tải trên báo chí thì gần như không được quan tâm. Những vụ án kinh tế liên quan đến quan chức cao cấp như ông cựu Bộ trưởng Trần Xuân Giá, ông Dương Chí Dũng, v.v… thì rất được quan tâm, còn những sai trái có hệ thống, liên tục của những người như Nguyên Ngọc, Huệ Chi, Chu Hảo, Quang A, v.v... thì đã không được quan tâm trên diễn đàn quốc hội mà thực tế còn được dung túng. Như mới đây nhất TuanVietNam, 13/06/2015 01:00 GMT+7, thuộc VietNam.Net, lại đăng bài của Nguyên Ngọc: 'Chúng tôi đã được gỡ mặt nạ' có những điều sai trái. Trước đó VietNamNet cũng luôn là “đất dụng võ” của Nguyên Ngọc và những người tung hô Nguyên Ngọc. 

Lạ lùng ở chỗ gần đây Báo Văn nghệ TPHCM, số 353, 14-5, có đăng bài phê phán Nguyên Ngọc của Nhà Phê bình Nguyễn Văn Lưu, trước đó, số đặc biệt ngày 30-4-2015, báo cũng đăng bài của BS Nhà Văn Nguyễn Văn Thịnh phê phán Nguyên Ngọc, và trước nữa, báo cũng đăng nhiều bài của tôi phê phán những sai lầm một cách toàn diện của Nguyên Ngọc, từ tri thức, quan điểm lịch sử, văn chương đến chính trị tư tưởng. Tôi từng được nghe các lãnh đạo Hội đồng Lý luận Phê bình VHNT Trung ương, thuộc Ban Tuyên giáo Trung ương, khen ngợi báo Văn Nghệ TPHCM ngay trên diễn đàn của một hội nghị; nhiều độc giả là cán bộ, kể cả cán bộ cao cấp, và chiến sĩ thuộc ngành công an thường gọi điện thoại nói rất thích thú đọc những bài tôi viết về Nguyên Ngọc; đồng thời bên quân đội cũng có không ít độc giả như vậy. Để nói có sách mách có chứng, xin dẫn chứng một nhà báo quân đội, bạn facebook, từng chat với tôi, tôi xin tạm xóa các danh tính vì chưa xin phép họ, nếu Nguyên Ngọc kiện tôi bịa, tôi sẽ trưng ra, như thế này đây:

Như vậy, tại sao lại có tình trạng “ông chẳng bà chuộc” như vậy? Phải chăng nước ta đang đa Đảng? Bộ Thông tin và Truyền thông của ông Bộ trưởng Nguyễn Bắc Son đang cai quản cái “thằng” VietNamNet thuộc một Đảng và các ông Đinh Thế Huynh, trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương, ông Bộ trưởng Bộ Công an Trần Đại Quang và ông Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Phùng Quang Thanh lại thuộc một Đảng khác? Hay tất cả các vị cho chuyện chống phá của những người như Nguyên Ngọc là không quan trọng? Có điều những vụ án kinh tế có thể làm thiệt hại một phần của cải nhưng không thể làm sụp đổ nhà nước được, mà thực tế đã chứng minh, chính sự chống phá về tư tưởng mới là cái làm được điều đó. Liên Xô trước đây và Ucraina mới đây là những ví dụ cụ thể và sống động nhất!

***

Nguyên Ngọc đúng là trước sau như một, tiếp nối cái mạch quan điểm khi ca ngợi bằng được cuốn “Nỗi buồn chiến tranh” cho chiến thắng vĩ đại của cả dân tộc chỉ là “Nỗi buồn”; trong bài viết về Phạm Xuân Ẩn cũng trên VietNam.net, Nguyên Ngọc cho chúng ta trong chiến tranh đã nhìn sai về sự xâm lược, cho sự căm thù giặc là “không bình thường”; rồi cho dạy lịch sử không nên “bồi đắp chủ nghĩa yêu nước” nữa vì bị chính trị hóa! Không nên ca ngợi các Bà mẹ Việt Nam anh hùng quá vì sẽ đau lòng các bà mẹ lính VNCH; bài 'Chúng tôi đã được gỡ mặt nạ' là “Cuộc trò chuyện của chúng tôi với hai - kẻ - cựu - thù - hai - người - bạn - hai  -  nhà - văn - hoá”, Nguyên Ngọc và Thomas Vallely, trên TuanVietNam vào ngày 13/06/2015 nói trên, Nguyên Ngọc lại viết:

“Trong cuốn sách rất hay “Nếu đi hết biển” của mình, đạo diễn Trần Văn Thủy có dẫn lời một nhà văn cựu chiến binh Mỹ, Wayne Karlin, nói rằng chiến tranh đắp lên khuôn mặt của người ở bên kia chiến tuyến một chiếc mặt nạ, chiếc mặt nạ hì hợm của kẻ thù. Để cho ta khinh bỉ, căm thù và tiêu diệt. Nhiệm vụ của văn học hôm nay là gỡ chiếc mặt nạ ấy ra, trả lại khuôn mặt người cho con người, để ta nhận ra khuôn mặt nguời của nhau”.

Mặt nạ là cái không thật nhưng nước ta bị xâm lược là sự thật, dân ta thịt xương tan nát, nhà cửa ruộng vườn tan hoang là sự thật,  những người gây ra những điều đau khổ đó cho chúng ta là người thật chứ không phải là những người đeo mặt nạ trong các trò chơi. Vì thế dân ta coi họ là kẻ thù cần phải tiêu diệt để bảo vệ người và nhà của mình là lẽ tự nhiên.

Tất nhiên về phía Mỹ, có nhiều người như Thomas Vallely với tâm sự: “Tôi phục vụ 13 tháng tại Việt Nam trong khoảng thời gian giữa 1969 và 1970… tôi - một thanh niên 19 tuổi - bước vào cuộc chiến mà hầu như không hiểu tí nào về hệ tư tưởng của chủ nghĩa cộng sản hay các giả định chiến lược có ảnh hưởng đến chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ trong thời kỳ Chiến tranh lạnh… Giống như nhiểu thanh niên trai trẻ thế hệ mình, tôi lớn lên với sự quyến rũ của dư âm Thế chiến II, cuộc chiến mà người Mỹ từ trước đến giờ luôn xem là “Cuộc chiến chính nghĩa” được tiến hành vì mục đích cao cả. Nhưng khi là một người lính thủy quân lục chiến đặt chân tới Quảng Nam, tôi thấy ngay rằng vai trò của Mỹ ở Việt Nam khác hoàn toàn. 

Khi tới Việt Nam … Trên thực tế, có thể nói là tôi đã học được hai điều. Thứ nhất, tôi  hiểu rằng Hoa Kỳ không thể thắng trong cuộc chiến này. Chiến thắng là điều không thể khi mà hỏa lực Mỹ giết hại quá nhiều dân thường vô tội”.

Như vậy chính nền văn học Mỹ cần lột mặt lạ cho những người lính tham chiến tại Việt Nam bị đeo vào còn chưa giác ngộ được như Thomas Vallely thôi. Còn dân Việt Nam chiến đấu giành lại nền độc lập là chính danh, chính nghĩa, đâu phải là chuyện ném đá giấu tay mà cần phải đeo mặt nạ! Riêng Nguyên Ngọc thì rất cần phải lột ngay cái mặt nạ cơ hội và tráo trở đấy!

Nguyên Ngọc viết:

“Vậy đó, giá trị của hòa bình. Trả lại những gì giản dị nhất của đời thường. Thật buồn và đau đớn, phải đổ biết bao nhiêu máu xương để có lại được điều giản dị này… Có lẽ nhân đây cũng xin nói luôn: Tôi muốn gọi ngày 30/4 giản dị thế này: Ngày Hòa bình. Không gì vĩ đại hơn đâu”. 

Nguyên Ngọc cần tỉnh táo và thôi lảm nhảm đi vì trước khi Pháp mang súng ống đến nước ta, nước ta đã có hòa bình; sau đó nếu Mỹ không can thiệp, nước ta tổng tuyển cử theo Hiệp định Giơ-ne-vơ năm 1954, chúng ta cũng đã có hòa bình. Tại sao Nguyên Ngọc lại rên rỉ sám hối làm như nước ta gây chiến vậy?

Chưa hết, khi chính Thomas Vallely chân thành tâm sự: “tôi - một thanh niên 19 tuổi - bước vào cuộc chiến mà hầu như không hiểu tí nào về hệ tư tưởng của chủ nghĩa cộng sản hay các giả định chiến lược có ảnh hưởng đến chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ trong thời kỳ Chiến tranh lạnh… cuộc chiến mà người Mỹ từ trước đến giờ luôn xem là “Cuộc chiến chính nghĩa” được tiến hành vì mục đích cao cả. Nhưng khi là một người lính thủy quân lục chiến đặt chân tới Quảng Nam, tôi thấy ngay rằng vai trò của Mỹ ở Việt Nam khác hoàn toàn… Chiến thắng là điều không thể khi mà hỏa lực Mỹ giết hại quá nhiều dân thường vô tội” thì Nguyên Ngọc lại cố biện hộ như thế này:

“Tôi nghĩ, từ hậu chiến nhìn lại, chắc nhiều người Mỹ hiểu ra rằng chỉ đơn giản ra đi vì “nghĩa vụ công dân” như họ đã đơn giản ra đi”.

Còn phía ta, thái độ Nguyên Ngọc lại ngược lại:

“Còn chúng ta, hậu chiến cho ta nghĩ gì? Nếu vì một hậu chiến như thế này hôm nay, thì có đáng cho những hy sinh khủng khiếp như đã qua? Ta cũng phải từ hậu chiến mà nhìn lại chiến tranh”.

Đây là một sự phóng đại và xuyên tạc. Nước ta quả còn nhiều tệ nạn, yếu kém và còn nhiều kẻ tôi cao, trí thấp, hoang tưởng, quấy rối như Nguyên Ngọc, nhưng cuộc sống hôm nay so với năm 1945 2 triệu người chết đói, 1975 tan hoang sau 20 năm bom đạn và chết chóc, thì đã là thiên đường rồi! Đừng vì sai lầm bị thất sủng "mất hết" mà cho mọi người cũng nghĩ như mình!

***

Với cái đầu đề 'Chúng tôi đã được gỡ mặt nạ', thật nực cười khi Nguyên Ngọc lại tự đồng hóa mình với người lính Mỹ, một biểu hiện của một cái đầu ngu xuẩn hay là một kẻ thất bại, cay cú, cố chấp, nói lấy được, biện minh cho tính cơ hội, tráo trở?

14-6-2015

ĐÔNG LA