CUỘC TÌNH CỦA NHÀ THƠ ĐÔNG LA
Cô Oanh Trinh là bạn đọc mới quen, lạ là cô có máu “chiến đấu”, thích tôi viết phê phán những sai trái nhưng cô cũng thích luôn văn chương của tôi. Bữa trước cô đề nghị tôi đăng bài “Tổ quốc- nửa bàn chân dính bùn và máu” thì hôm qua cô cũng bình luận dưới mấy bài thơ tình 4 câu của tôi: “Hay quá bài thơ Đêm thiêng càng hay và hình ảnh rất đẹp. Đề nghị bác đăng rõ bài thơ Đêm thiêng và rõ hơn tấm hình hạnh phúc đó ạ”.
Về bài thơ Đêm thiêng, năm 1996, tôi có soạn một tập thơ và nhờ anh Thái Thăng Long in ở NXB Trẻ. Tôi soạn xong, thấy cần phải làm một bài để đặt đầu đề? Vậy cái gì là quan trọng và thiêng liêng nhất đối với cuộc đời một con người? Tôi thấy đó chính là đêm tân hôn; tất cả hạnh phúc hoặc khổ đau của loài người đều bắt nguồn từ cái đêm ấy. Nên tôi đã làm bài Đêm thiêng và lấy tên nó đặt cho tập thơ. Tôi nghĩ phải viết làm sao cho thật thơ mộng, thật ý nghĩa, nhưng phải thật đúng về cái đêm đó. Trước khi nộp bản thảo, tôi nhờ anh Hoài Anh, một đàn anh hơn tôi gần 20 tuổi - người được giới văn chương coi là “Bách khoa toàn thư”, viết lời tựa. Tôi nói: “Anh nhớ nhắc chuyện em với ông Chế Lan Viên nhé”. Hoài Anh đã viết và đã làm không ít kẻ đố kỵ trong làng văn tức lồng lộn. Xin trích vài ý: “Nửa sau thế kỷ XX, theo với đà phát triển siêu tốc của khoa học kỹ thuật hiện đại trên thế giới … ở Việt nam cũng diễn ra sự bùng nổ của tư duy khoa học trong con người so với nửa đầu thế kỷ. Điều đó không thể không để lại dấu ấn trong tư duy nghệ thuật của lớp trẻ hiện nay… Tôi nhận thấy thơ Đông La có thể là ví dụ về thơ của lớp thơ trẻ hiện nay, lớp người bước đầu đã tích lũy tri thức khoa học cơ bản hiện đại, làm quen với thao tác của tư duy khoa học… Phải chăng chính vì thế, Đông La mới có được những câu thơ chứa đựng vũ trụ quan mới mẻ, sống động mà lại gắn bó với thực tế: “Anh xa em gần nửa vòng Trái Đất/ Nỗi nhớ cũng cong theo dáng Địa Cầu/ Lúc anh thức là khi em ngủ/ Có bao giờ nhớ và nhớ trùng nhau?”… Tất nhiên không phải cứ ai có văn hóa cao thì làm thơ hay. Trước hết người ta phải có năng lực thơ ca, tâm hồn nhậy cảm trong cuộc sống. Nhưng muốn làm thơ cho cao, cho sâu, nhất định người làm thơ phải có vốn văn hóa tương đương với trình độ của thời đại, đáp ứng ngày càng cao của nghệ thuật… Thành công của Đông La còn do anh may mắn được gần gũi những bậc thầy về thơ ca như Chế Lan Viên… lại được thừa hưởng bí quyết tâm truyền của Chế Lan Viên, nhà bác học về nghệ thuật thơ, trách nào Đông La chẳng có những bước tiến trong thơ?” (HOÀI ANH, 4-1996).
Có điều, để có thể làm được bài thơ Đêm thiêng thì trước đó tôi phải có một đám cưới, và cái đám cưới ấy thật thú vị là nó cũng được bắt đầu từ chuyện tôi làm một bài thơ tặng bà xã khi gặp bả lần đầu ở nhà Nhà thơ Anh Thơ, chuẩn bị cùng đến dự một đám cưới. Bài thơ đúng như một nhịp cầu đã nối liền hai cuộc đời và làm nên cuộc sống gia đình của chúng tôi. Chúng tôi đã cưới nhau, sinh con trai, con gái, và đến hôm nay, con trai đã cưới vợ sinh con trai, con gái đã lấy chồng sinh con gái. Mới đó mà đã gần 40 năm trôi qua rồi!
Vậy hôm nay để chiều cô Oanh Trinh tôi sẽ đăng bài thơ Đêm thiêng và đăng thêm mấy bài, mấy tấm hình kỷ niệm chụp từ lần đầu gặp bà xã cho đến gần đây, tất cả đều liên quan đến “Cuộc tình của Nhà thơ Đông La”.
Xin trân trọng giới thiệu với bạn đọc.
26-12-2022
ĐÔNG LA
CÁNH CHIM TÌNH YÊU
(Bài thơ đầu tiên)
Có phải em như một cánh chim?
Bất chợt bay vào khu rừng anh ngơ ngác
Rừng chưa kịp nghe chim vui hót
Nơi khoảng trời nào cánh chim đã bay đi?
Có phải em như một vì sao khuya?
Rải chi chít những hạt vàng óng ánh
Anh là ngọn cỏ dưới gốc cây giá lạnh
Có thấy không sao ở nơi chín tầng trời?
Bỗng muốn đi tìm khắp chốn, khắp nơi
Biết em ở đâu giữa mênh mông trời, đất?
Ơi cánh chim khuất trong chiều tít tắp!
Em có quay về hót một khúc yêu?
1983
ĐÊM THIÊNG
Đêm nay
Anh sẽ ngắt trăng về làm đèn ngủ
Ôm mấy ôm mây trải nệm
Trong những ô cửa sổ
Giam giữ các loại hương hoa
Hãy bước tiếp đi em
Bước cuối cùng con đường tìm đến nhau đằng đẵng
Quẳng lại phía sau lưng
Mênh mông con dốc u buồn
Những giấc mơ chiều đông hoang mạc
Những vực thẳm lỗi lầm thuở mười bảy
Đêm nay
Anh đã đến được rồi giấc mơ hạnh phúc
Nơi cây số 29 cuộc đời anh
Từ bao giờ em đã đứng đợi?
Ta hãy mang hai nửa phần chông chênh nhập vào nhau khăng khít
Lắp ráp một cuộc đời!
1984 (viết năm 1996)
NHƯ MỘT SỰ XẾP ĐẶT
Chúng mình đã đến với nhau
Lạ lùng như một sự xếp đặt
Bỗng ở đâu về cái lực vô hình kỳ diệu
Nhanh hơn cả sóng âm sóng ánh sáng
Mạnh hơn cả vạn lần sấm chớp bão giông
Bỗng giật mình thấy trước phút gặp em anh chỉ là một kẻ ngủ mơ
Phải ta đã quên mình trong những bận rộn bon chen, những ưu phiền thường nhật
Em chợt đến và anh bừng tỉnh giấc
Cuộc sống này bỗng quyến rũ đến thế ư!
Em đã đến từ đâu hỡi nửa cuộc đời mà anh chưa biết?
Phải từ một thiên hà xa xôi hay từ thời A-đam, Ê-va lần đầu tiên gặp mặt?
Từ cái hôn đầu tiên của con người làm rung rinh mặt đất?
Trong ánh mắt em nhìn có một phần ánh mắt của Ê-va!
***
Còn anh em ơi!
Anh chỉ biết và anh chỉ biết
Chúng mình đã đến với nhau từ hai đầu của một dải đất
Chiếc khăn quàng mầu xanh của nữ thần bỏ quên khi tắm biển Đông
Từ tiếng khóc oa oa anh vội vàng chạy qua tuổi thơ để đến bên em
Anh mang đến em cái tuổi xuân có ùng oàng tiếng bom, tiếng đạn
Có dính máu và mồ hôi của bao nhiêu chiến trận
Có mùi vị của những dòng sông, của những cánh rừng
Có phải trong cơn mơ anh đã từng gặp em?
Em ở đâu giữa chốn phồn hoa, cao sang, đài các?
Trong chốn ngục tù của những định kiến lạnh tanh?
Nhưng ta đã đến với nhau rồi chẳng cần tính toán nghĩ suy
Như Tổ Tiên ngày nào từng đến với nhau trong vườn Địa Đàng của Chúa
Tất cả những cách ngăn cháy rụi ra tro trong khoảnh khắc
Trong vòng ôm đầu tiên
Anh đã thức dậy rồi trong vòng ôm đầu tiên
Không gian bỗng tinh khôi như lần đầu gặp mặt
Ta hãy hôn nhau cho rung rinh mặt đất
Cho chốn Địa Đàng hiện ngay giữa trần gian!
1984
M Ù A X U Â N Q U Ê E M
Không có lui phui mưa rắc phấn qua chiều
Không rét giá thập thò ngoài liếp cửa
Không búp chè, búp xoan đang lách vỏ
Nắng gió tràn đầy mùa xuân quê em
Anh lang thang trong mát ẩm hơi sương
Thấy nứt nẻ đất vồng mì tươi tốt
Mía, mía bạt ngàn những gióng dài mọng nước
Mượt mà rẫy thơm nhuộm tím cả chiều hôm
Kia những bóng dừa đang bận bịu ôm con
Đây đàn vịt bầu dưới kênh xanh bì bõm
Giữa cầu khỉ anh chợt nhìn xuống bóng
Bỗng nhớ chiều nào ai xách guốc qua đây
Muốn mau tới ngày được cùng nhau về thăm
Để em ngắm cành đào soi mình trên vại nước
Rơi như mơ cánh hoa xoan đầu ngõ
Bóng mẹ già lập cập đón cô dâu
Ơi Long An quê hương của em tôi!
Anh đã tìm em dọc chiều dài Tổ Quốc
Qua bao loạn ly, đạn bom chia cắt
Nay mãi mãi nơi này xin được nhận quê hương!
1985
KHOẢNG CÁCH
Anh xa em gần nửa vòng trái đất
Nỗi nhớ cũng cong theo dáng Địa Cầu
Lúc anh thức là khi em ngủ
Có bao giờ nhớ và nhớ trùng nhau
Lenigrat 1990
NỖI NHỚ THÀNH “LEN”
Khi những hạt nắng hiếm hoi rớt xuống thành “Len”
Anh nhớ em
Đi trong những cơn mưa tuyết như hoa bay
Anh nhớ em
Khi những ngọn gió quất vào mặt anh cái lạnh âm 25 độ
Anh nhớ em
Anh nhớ em trong bàn tiệc ồn ào
Khi đêm đông đơn lẻ
Anh nhớ em lúc ngủ, lúc thức
Em ơi!
Anh nhớ em tất cả không gian, tất cả thời gian
Nơi đây anh đang sống một nửa phần xác của mình
Còn nửa phần hồn ở nơi em.
Lenigrat 1990
