NHỮNG LÝ LẼ BÊNH VỰC NBCT SAI TRÁI NHƯ THẾ NÀO?
Tôi có chút việc bận nên ảnh hưởng đến tiến độ viết lách. Tôi phải sơn lại một căn phòng trong nhà để chuẩn bị đón cháu đích tôn về chơi, và bận “bế em”. “Em” là em đứa cháu ngoại 9 tuổi, chứ không phải như khoảng 60 năm về trước tôi bế thằng em út. Thằng cháu ngoại hơn 1 tuổi, ba mẹ nó thuê một bà bế trong giờ hành chính, nên khi bả về tôi phải phụ bế nó trung bình ngày khoảng 2 tiếng. Đôi khi tôi bảo chị nó: “Tina! Con coi em 15 phút, phụ ông ngoại để ông viết bài đánh bọn trở cờ, phản trắc”. Đúng 15 phút không dư một giây, nó kêu: “Ông ngoại bế em”. Vì vậy mà chuyện tôi hứa với bạn đọc nay mới viết được bài “NHỮNG LÝ LẼ BÊNH VỰC NBCT SAI TRÁI NHƯ THẾ NÀO?”. Trước hết, tôi viết về cái sai của Bảo Ninh viết NBCT, tôi đã viết nhiều nhưng mãi không hết vì nó nhiều quá, như cỏ, rác.
***
Bảo Ninh đã thể hiện chủ đề tư tưởng, ý tứ, nhận thức, thái độ của mình trong cái nhan đề cuốn sách: “NBCT”. Trong năm 2025, vào dịp 30-4 và 2-9, nhân dân cả nước đã vui mừng chào đón hai ngày lễ lịch sử, kỷ niệm Ngày Quốc khánh, Ngày Chiến thắng, Ngày Giải phóng, thống nhất đất nước, chấm dứt cuộc chiến mà Mỹ thế chân Pháp duy trì nó trên Tổ quốc VN thân yêu của chúng ta. Hai lễ được tổ chức trang trọng, hoành tráng, tưng bừng nhất, chưa từng có, lần đầu chúng ta chứng kiến duyệt binh cả ba binh chủng Bộ binh, Không quân, Hải quân. Nhưng Bảo Ninh lại viết NBCT cho những cái đó là “nỗi buồn”, tức BN đã phản lại cả một dân tộc, phản lại cả đất nước. Nói cho gọn là phản động, là phản quốc.
Cụ thể, trong NBCT, BN viết nhân vật Kiên đi bộ đội với lời dặn của cha: “Nghĩa vụ của một con người trước trời đất là sống chứ không phải hy sinh nó, là nếm trải sự đời một cách đủ ngành ngọn chứ không phải là chối bỏ…, mong con hãy cảnh giác với tất cả những sự thúc giục con người lấy cái chết để chứng tỏ một cái gì đấy” (Nỗi buồn chiến tranh, nxb Hội nhà văn, 1991, tr. 61). Nếu nhân dân cả nước ai cũng làm theo lời dặn trên thì làm sao có được ngày 2-9-1945, 30-4-1975, để rồi chúng ta làm lễ kỷ niệm tưng bừng, hoành tráng, vui mừng đến như vậy?
Thực tiễn, dù xã hội VN còn nhiều yếu kém tệ nạn, nhưng vẫn vào hàng đất nước ổn định nhất, thanh bình nhất, phát triển nhất. So với những nước tương đương về trình độ cũng bị nước lớn can thiệp, cũng trải qua chiến tranh, như I-rắc, Xy-ri, Ly-bi, Apganixtan, Pakistan, v.v… thì hiện tại VN ta đúng là Thiên Đường. Tất cả đều từ nền hòa bình do Cách mạng T8 và những chiến thắng vĩ đại trong hai cuộc kháng chiến mang lại. Nhưng trong NBCT, Bảo Ninh đã phủ nhận giá trị của hòa bình. Cụ thể, trang 86, Nỗi buồn chiến tranh, nxb Hội nhà văn, 1991, BN viết: “Chao ôi! Như vậy đấy: Hoà bình, hạnh phúc… ”; “Sau cuộc chiến tranh ấy chẳng còn gì nữa cả… Chỉ còn những mộng mị hão huyền… Càng ngày Kiên càng có cảm giác rằng không phải mình đang sống mà là đang bị mắc kẹt lại trên cõi đời này” (tr. 87). BN đã chỉ ra sự hy sinh của mình và bao đồng đội là vô nghĩa: “ - Hừ! Hòa bình! Mẹ kiếp, hòa bình chẳng qua là thứ cây mọc lên từ máu thịt bao anh em mình…”(tr. 44); “ Nền hòa bình này… Hừ tôi thấy hình như các mặt nạ người ta đeo trong những năm trước rơi hết. Mặt thật bày ra gớm chết. Bao nhiêu xương máu đã đổ ra…”.
Viết NBCT, BN đã nhìn cuộc kháng chiến mà Đảng, Bác đã phát động và duy trì để đánh đuổi ngoại xâm và tay sai theo con mắt của kẻ xâm lược, như rửa nhục cho họ. Chính vậy, đầu thập kỷ 90 thế kỷ trước, Mỹ đã cho BN khoảng 40.000 USD, một số tiền khổng lồ so với thu nhập hồi ấy. Chính vậy, nó đã đốt cháy lòng tham điên cuồng của nhiều kẻ muốn lấy BN làm gương. BN đã gọi cuộc chiến của dân ta theo Mỹ gọi là Vietnam War, tức BN đã viết ngược theo văn bản chính trị cũng như Lịch sử mà dân ta gọi là Cuộc Kháng chiến. Nó cũng không phải như ý khác mà BN gọi là “nội chiến”, bởi dân Việt không phải tự dưng cầm súng bắn đầu nhau, mà chúng ta tiến hành cuộc chiến chống chiến tranh xâm lược và tay sai.
***
Vietnam War xảy ra do Mỹ đã thế chân Pháp, lập ra chế độ VNCH để duy trì cuộc chiến, thực hiện "thuyết domino" (domino theory) của Tổng thống Dwight D. Eisenhower, sử dụng VN làm tiền đồn chống Chủ nghĩa Cộng sản tại Đông Dương. 1/6/1956, thượng nghị sĩ (4 năm sau trở thành Tổng thống) John F. Kennedy tuyên bố:
“Nếu chúng ta không phải là cha mẹ của nước Việt Nam bé nhỏ [chỉ Việt Nam Cộng hòa] thì chắc chắn chúng ta cũng là cha mẹ đỡ đầu của nó. Chúng ta là chủ tọa khi nó ra đời, chúng ta viện trợ để nó sống, chúng ta giúp định hình tương lai của nó (…). Đó là con đẻ của chúng ta - chúng ta không thể bỏ rơi nó, chúng ta không thể không biết tới những nhu cầu của nó”.(https://vi.wikipedia.org/).
Còn thân phận tay sai của VNCH, Nguyễn Văn Thiệu từng nói: "Nếu Mỹ mà không viện trợ cho chúng tôi nữa thì không phải là một ngày, một tháng hay một năm mà chỉ sau 3 giờ, chúng tôi sẽ rời khỏi dinh Độc Lập!" Tướng Nguyễn Cao Kỳ, năm 2005, khi về Việt Nam và trả lời phỏng vấn của báo Thanh Niên, đã nói: "Mỹ luôn luôn đứng ra trước sân khấu, làm "kép nhất". Vì vậy ai cũng cho rằng đây là cuộc chiến tranh của người Mỹ và chúng tôi là những kẻ đánh thuê".
Còn muốn nói đến “Nỗi buồn” thì chính là nỗi buồn giành cho Vietnam War của Mỹ.
Tổng thống Donald Trump, nhân dịp thăm Anh, 6 tháng 6 2019, (dịp kỷ niệm D-Day lần thứ 75) đã trả lời phỏng vấn của Piers Morgan cựu nhân viên CNN. Ông Trump đã cho Vietnam War là một cuộc chiến tồi tệ (I thought it was a terrible war).
Cựu bộ trưởng quốc phòng Mỹ Robert McNamara, kiến trúc sư trưởng của Vietnam War, đã phải thú nhận: “Chúng tôi đã sai lầm, sai lầm khủng khiếp!” Maxwell Taylor, từng là đại sứ Hoa Kỳ tại VNCH, đã nói: “Tất cả chúng ta đều có phần của mình trong thất bại của Mỹ ở Việt Nam và chẳng có gì là tốt đẹp cả. Không hề có một anh hùng nào mà toàn là những kẻ ngu xuẩn. Chính tôi cũng nằm trong số đó”. (We all have a share in it, and none of it is good. There are no heroes, just bums. I include myself in that.
Về phía VN, chúng ta là nạn nhân của cuộc chiến, khi chúng ta chiến thắng, giành lại được chủ quyền đất nước và được sống trong thanh bình, tất nhiên ai cũng phải vui mừng và tự hào. Vậy mà thật kỳ quái, lại không ít người thái độ lộn ngược.
Đông nhất là đám nhà văn, đầu tiên phải kể là Dương Thu Hương, người từng “đã khóc như cha chết” trong ngày giải phóng; rồi đến Nguyễn Duy (Huy Đức, San “hô”, nhai lại): “Bên nào thắng thì nhân dân cũng thất bại”; Nguyễn Huy Thiệp: “Thế hệ tôi nôn mửa vào cuộc chiến tranh giải phóng dân tộc”; và rùm beng nhất, còn kéo dài mấy chục năm đến tận hôm nay là chuyện Nguyên Ngọc và cả một đám lâu la, bất chấp sự thật lịch sử, đã ca tụng NBCT của Bảo Ninh, cuốn sách đã cho cuộc kháng chiến vĩ đại của nhân dân ta là một “nỗi buồn”!
Họ đưa ra rất nhiều lý lẽ, từ chính trị (chính sách ngoại giao, hòa hợp dân tộc), triết học, lý thuyết văn chương, quyền tự do sáng tác, tự do dân chủ, v.v…, nhưng cái sai trái của Bảo Ninh lù lù trước mắt thì họ không nhìn thấy.
Phạm Xuân Nguyên, một tín đồ của “Nỗi buồn chiến tranh” cho biết: “… Dennis Mansker… khi đọc Nỗi buồn chiến tranh. … ông choáng váng và xúc động. Ông viết: "Đây là một bức tranh trung thực và tàn nhẫn đến kinh ngạc về bi kịch của một người lính Bắc Việt bị tê liệt hết nhân tính của mình sau mười năm tham chiến…”.
Tôi đã viết đáp lại trong cuốn Bóng Tối Của Ánh Sáng của tôi là:
“Sau chiến tranh, có thể có những chấn thương thần kinh về bệnh học, còn chấn thương tinh thần mang tính ý thức hệ để rồi tuyệt diệt niềm vui sống, như Bảo Ninh viết, chỉ là vô cùng hãn hữu. Bản thân cựu lính chiến Bảo Ninh cũng còn rất khôn ngoan, chẳng có “tê liệt” cái quái gì hết, không hiểu vì cái gì mà ông ta viết để cho người ngoài hiểu đồng đội của mình “tê liệt hết nhân tính” như một lũ súc vật vậy?!” Đến hôm nay thì tôi có thể tự trả lời, đó là “vì tiền”.
Trong bài “Những kẻ chiêu hồi Bên thua cuộc”, tôi đã viết:
“GS Trần Thanh Đạm viết về cái quái gở của cuốn “Nỗi buồn chiến tranh”: “Nỗi buồn chiến tranh ở đây mang màu sắc của một sự sám hối của những người anh hùng đã lỡ gây nên một sự nghiệp anh hùng”, còn tôi (Nhà Văn Đông La) thì cũng thấy cái chuyện kỳ quái, có những kẻ sau giải phóng lại đi tìm mọi cách đầu hàng phía thua trận. Đầu tiên tôi rất ngạc nhiên, nhưng rồi đã nhận ra, nếu phía thua VN mà nghèo đói như các nước Châu Phi thì chắc chắn sẽ không bao giờ có chuyện ngược đời đó. Nhưng phía thua VN lại là Pháp, là Mỹ, những nước rất giầu có, vì vậy mà đã có những kẻ cơ hội, đón gió, mà muốn vậy, chúng phải trở cờ. Chúng phải đổi giọng, đổi những thứ vô giá thiêng liêng như niềm tự hào dân tộc, sự chính nghĩa, cái thiện… để mong lấy những cái có giá cụ thể hơn, đó là tiền!”
Đoạn này chắc hay quá nên nhiều bạn đã trích dẫn nhưng lại nhầm tác giả là GS Trần Thanh Đạm. Tôi đề nghị các bạn sửa đi, nếu không tôi là chủ văn lại thành đạo văn. Nhiều bạn khác cũng trích những bài của tôi nhưng không ghi nguồn gốc, tôi cũng đề nghị các bạn ghi rõ nguồn trích dẫn, nếu không nhiều đứa ghét tôi sẽ có cớ cho tôi là đạo văn.
***
Tôi cũng đã viết (2020), chiến tranh đã lùi xa chẵn 45 năm, với nước Mỹ chúng ta đã “khép lại quá khứ, hướng đến tương lai”, Việt Nam đúng như câu thơ tôi viết:
Một đất nước đến những người từng là kẻ thù cũng đem lòng yêu mến
Nhiều cựu binh Mỹ đã trở lại VN, được những người từng là cựu thù đón tiếp như những người thân; những tổng thống Mỹ đến VN đã được dân VN đón chào còn nồng nhiệt hơn cả ở Mỹ.
Với những người từng liên quan đến chế độ VNCH nhà nước cũng đã có chính sách hoà hợp dân tộc từ lâu. Càng ngày Việt kiều càng trở về thăm quê hương đất nước nhiều hơn, kể cả chuyện ở lại luôn, vì đất nước đã thay đổi rất nhiều.
Nhưng mọi người cũng cần phải hiểu một lẽ tất nhiên rằng, “khép lại quá khứ” không có nghĩa là xoá bỏ tất cả, không phải là chuyện lộn tùng phèo chính nghĩa, phi nghĩa, trắng đen lẫn lộn, thiện ác bất minh, mà cũng như nhân loại trên toàn thế giới, họ luôn làm lễ kỷ niệm những sự kiện trọng đại thì nhân dân VN cũng sẽ mãi vui mừng và tự hào, sẽ luôn làm đại lễ để kỷ niệm ngày Quốc khánh và Ngày Chiến thắng vĩ đại 30-4-1975!
***
Vậy Nguyên Ngọc và cả một đám lâu la ca ngợi, bênh vực BN là những “đứa nào”? Với những lý lẽ sai trái ra sao, tôi sẽ viết mấy số sau.
16-12-2025
ĐÔNG LA
