TỔ QUỐC-NỬA BÀN CHÂN DÍNH BÙN VÀ MÁU (thơ)

ĐÔNG LA TỔ QUỐC-NỬA BÀN CHÂN   DÍNH BÙN VÀ MÁU (Tặng thưởng thơ Tạp chí Văn nghệ Quân đội 1998)               Thập niên 90, tức thập niên cuối cùng của thế kỷ trước, là khoảng thời gian cuộc đời tôi có nhiều thành công nhất, cả công việc làm ăn lẫn sự nghiệp văn chương. Năm 1998 tôi xây xong căn nhà khá to, có những người đến chơi bảo nó như viện bảo tảng, quả tôi có ý nó thành bảo tàng Nhà Văn Đông La luôn thật nếu tôi thành đạt về văn chương (như được giải Nobel chẳng hạn!). Nhưng giờ tôi hiểu giải Nobel văn chương có mầu sắc chính trị nên dù tôi có tác phẩm xứng đáng thật cũng không bao giờ được giải nếu không chống lại tính chính nghĩa của hai cuộc kháng chiến giành lại nền độc lập của dân tộc. Phía trước ngôi nhà tôi thiết kế 9 cái cột La Mã để chống, không phải cho ngôi nhà vững mà để hạnh phúc của gia đình tôi mãi mãi vững bền. Nhưng tại sao lại “La Mã” thì vì tôi học khoa học tự nhiên nên thích mỹ thuật phương Tây hơn là phương Đông. Nhưng rồi khi thằng con du học Mỹ, tôi đã bán ngôi nhà đó với tâm trạng như bán một đứa con của mình. Tôi hiểu Ông Trời không cho tôi “ăn hết phần của thiên hạ” nên cũng dễ dàng chấp nhận số mệnh. Đặc biệt đang xây nhà bận bỏ bố tôi lại lao vào sáng tác văn chương như điên và rất thành công, hai năm liền 1997, 1998 tôi được tặng thưởng tác phẩm xuất sắc nhất hàng năm về thơ và phê bình của Tạp chí Văn nghệ Quân đội. Những tác phẩm hay và hoành tráng nhất của tôi tôi đều viết ở giai đoạn này: hai truyện ngắn Ân nhân và Bài toán; chùm thơ Cánh đồng quê và bài thơ dài Tổ quốc-nửa bàn chân dính bùn và máu. Bài thơ dài này tôi tham dự cuộc thi hai năm “chào đón Giao thừa Thiên niên kỷ” của Tạp chí VNQĐ, nó được xếp đầu gần 5000 bài dự thi của nửa chặng đầu và được tặng thưởng năm 1998. Nhà thơ Văn Lê bảo: “Bài đó mày viết được đó!”, trong giới văn chương được những bậc đàn anh đã thành danh nói vậy không phải là dễ. Nhà thơ Vương Trọng là người biên tập bài thơ, vào Sài Gòn đã gọi điện muốn “gặp Đông La để trò truyện”. Bài thơ này dài, hiện đại, tự do nên không vần, câu dài, câu ngắn, câu dài phải xuống dòng nên phải đọc liền mạch mới hiểu được ý của câu. Hôm nay tôi đăng lại bài này và vài hình ảnh “huy hoàng” một thời của tôi, lại mong hai bạn “có tâm hồn văn chương” là Văn Chương và Khúc Đạo Thành đọc.      2-7-2019     ĐÔNG LA Tổ Quốc! Có phải bão giông của thời gian hay của đất trời                                                        đã thổi cong cả dáng hình của mẹ? Cái dải đất xanh mềm như dải lụa Mà như thành đồng trước sóng gió đại dương Một không gian bình yên êm mơ Như chưa hề phải gồng mình  trước những tai ương của lịch sử! Việt Nam - Tổ Quốc tôi như thế!              *** Từ tuổi ấu thơ con đã biết đến Người qua từng trang sách          Vó ngựa quân thù như còn phả bụi vào bài vở của con         Lửa còn táp bỏng rộp từng con chữ Còn vẳng tiếng gươm khua tiếng xương thịt đứt lìa Có đất nước nào lại giặc giã nhiều đến thế! Suốt mấy thiên kỷ dài được mấy khoảnh khắc bình yên?  *** Việt Nam - Đất Nước tôi! Một đất nước đến những người từng là kẻ thù cũng đem lòng yêu mến  Sự thua trận của họ không trở thành nỗi nhục nhã đắng cay mà thành kỷ niệm không quên  Họ về lại chiến trường xưa như tìm kiếm quê hương Chiến tranh đã trở thành bài học quý giá nhất Một Đất Nước đã đồng nghĩa với Chiến Thắng Và lòng NHÂN ÁI cũng thành tên!...                     *** Mẹ ơi! Mỗi khi nghĩ về Tổ Quốc con thường nghĩ về mẹ Bởi Tổ Quốc của Chiến Thắng, của lòng Nhân Ái, cũng là Tổ Quốc của lòng bao dung, của cần cù nhẫn nại Như bao bà mẹ nhiều hy sinh, nhiều khổ đau của đất nước này  Tổ Quốc mang dáng hình của mẹ Mẹ là một phần Tổ Quốc của con đây!  Cảm ơn mẹ đã cho con cuộc sống Một cuộc sống ở khoảng trời này, ở khoảnh khắc này Để con có những trải nghiệm không nơi nào có được Để con hiểu những điều không dễ gì hiểu được ***     Mẹ đã sinh ra con trong niềm vui của một ngày chiến thắng  Nhưng đất nước đã kiệt cùng sau bao giặc giã triền miên Trong cây sào giẻ rách trĩu nặng lúc nào cũng có sẵn ở nhà ta  Mẹ lọc ra những mảnh lành lặn nhất Mẹ ngồi khâu những mũi kim li ti như con kiến Như khâu bằng sợi chỉ của nỗi nghèo khó và sự tằn tiện của mẹ Mẹ bọc tuổi thơ con Và con đã lớn lên Con lớn lên bằng tương cà mắm muối, hạt lúa củ khoai Trong đất bùn, trong nắng hạ mưa giông, trong những đêm hanh hao nứt nẻ đôi bàn chân của mẹ Con  không biết màu vàng của vàng, màu bạc của bạc, màu lấp lánh của hào quang phú quý                                Nhưng con cũng không biết đến những gian manh, hiểm ác lọc lừa  Trong ngôi nhà phía trước toàn là cánh cửa Mẹ không có của cải để cất giữ, chỉ cất giữ tình thương Mà tình thương thì không cần ổ khóa Bạn bè đã đến với con như về nhà mình Tuổi thơ con trắng tinh như tờ giấy Chỉ khí phách của ông, đức độ của cha, lòng yêu của mẹ được ghi khắc trong con Chỉ những con chữ của thầy cô là tài sản duy nhất của con  Ôi mẹ kính yêu! Đến nỗi nghèo khó của mẹ cũng trở thành một                                             điều thiêng, một điều quý giá!            ***         Mẹ ơi! Mẹ còn nhớ một sáng mùa đông Khi mười bảy tuổi rưỡi con đã xa mẹ Trong mắt mẹ con còn là đứa trẻ Con đã vào đời Cuộc đời sóng gió Cuộc đời bão giông Bước chân bé nhỏ của con đã bước theo bước chân của Tổ Quốc Con luôn thấy phía trước là biển phía sau lưng là mẹ Mẹ là điểm tựa cho con Khi con mười chín tuổi Chiến thắng đã thấp thoáng hiện lên qua máu lửa mịt mù Trong những đoàn quân trùng trùng điệp điệp Có đứa con bé nhỏ của mẹ Chúng con đã đánh một trận đánh, chưa bao giờ lớn thế!                                                                      Mẹ ơi! Để đến được với Niềm Vui Chúng con đã phải qua những cánh rừng bị băm nát bởi pháo bom Đất chảy máu, rừng cao su chảy máu Qua bao xác người bánh xe tăng nghiền nát Qua bao bốt đồn khóa nghẹt những dòng sông! Tình thương của mẹ đã che chở cho con Khí thiêng sông núi đã che chở cho con Máu của đồng đội đã che chở cho con Hai mươi tuổi, trong ánh hào quang, con vẹn nguyên trở về với mẹ!  Một hạnh phúc lớn, không phải cuộc đời nào cũng được thế!             ***                  Thấm thoắt đã hơn hai mươi năm Cứ ngỡ mình còn con trẻ Cứ ngỡ mẹ không tuổi tám mươi! Cứ ngỡ cha còn đâu đây! Con đã thành một người đàn ông từ khi nào chẳng kịp để ý Dòng sông cuộc đời đã cuốn con đi            Cuộc đời không còn chiến tranh nhưng chẳng phút bình yên Cứ như không có bão tố cuộc đời không còn là cuộc đời nữa Cuộc đời không chỉ có ánh sáng mà còn những khoảng tối Có bao chuyện lẫn lộn vàng thau Vẫn còn những kẻ nhân danh điều tốt đẹp làm việc xấu xa Những kẻ gian manh lại được tôn vinh, thành đạt Và đứa con của mẹ Sao đường đời cũng lắm trắc trở tai ương            Đứa con thường được ngợi khen là tốt bụng, thông minh Trong chiến tranh có những gian khổ hy sinh tưởng không thể vượt qua nhưng con đã vượt qua Đến với tri thức con gặp những bài toán tưởng không sao giải nổi, con vẫn giải nổi  Thế mà con đã từng phải bật khóc Từng bị dồn đến chân tường Từng bị đốn ngã… Nhưng con đã tự đứng dậy Bởi trong con vẫn luôn cuộn chảy dòng máu của một người lính Bởi phía sau con vẫn luôn có mẹ   Một bà mẹ như bao bà mẹ Việt Nam Gần một thế kỷ nghèo đói, khổ đau vẫn không làm gì nổi!                                                                   Và rồi con đã hiểu! Con chỉ tài tưởng tượng ra những điều đau khổ mà thôi Bởi so với nỗi khổ đau của mẹ thì nỗi đau của con chẳng phải nỗi đau Nỗi gian truân của con cũng không thể là gian truân được nữa Trong hành trang vào đời của mình Bao tài sản tinh thần quý giá mẹ đã trao cho con Con đã để đâu mất lòng nhẫn nại của mẹ Con đã đánh mất lòng bao dung của mẹ Sự kiêu hãnh của con luôn xù ra như lông nhím Con đã vấp phải chính lòng kiêu hãnh của mình Con không biết thách thức của cuộc đời đâu chỉ là những con dốc  Mà cuộc đời còn là thác ghềnh Để vượt qua thác ghềnh phải biết tan ra như nước!           ***                                                         Hôm nay Theo ước nguyện của ông cha Con đã đến với khu rừng tri thức Con cũng hiểu chỉ có con đường như thế Con mới đến được những mơ ước của mình Con mới tìm được sự sang trọng bằng chính sự sang trọng Con sẽ đạt được điều mình muốn bằng chính những điều thiện                                                        Mẹ ơi! Như bà nội còng lưng mót lúa thủơ nào Con cặm cụi đi tìm những hạt giống của hạnh phúc  Nhưng con không gieo trên cánh đồng bao đời mồ hôi ướt đẫm  Mà gieo trong sự suy tư Những hạt giống của con đã nảy mầm như nấm mọc sau mưa Chúng đã lớn lên, đã kết trái đơm hoa, như trong phúc lành của gia đình, trong phúc lành của Tổ Quốc!  Có phải do có luật bù trừ được mất? Nên cha đã phải tự làm mất mình đi để phần được tới được với con!                                      Chúng con đã sinh cho mẹ những đứa con Những đứa cháu nội của mẹ Những công dân của một thế kỷ mới Chúng sẽ lớn lên không biết đến đói nghèo Rồi con sẽ xây cho chúng một tòa lâu đài  Dưới vòm trời thanh bình của Đất Nước Chúng sẽ mơ những giấc mơ Những giấc mơ của hoàng tử, công chúa  Nhưng không có con đường của cổ tích Chỉ có con đường của tri thức Con đường của Ánh Sáng Nơi chúng sẽ đến được với cả thế giới, với cả trời sao! ***       Mẹ ơi!         Mẹ hãy vào chơi với con Mẹ đừng ngại tuổi già đường xa Không còn đâu những con tầu chật ních  người, chật ních cau tươi cau khô, chật ních những xoong nồi, thúng mủng   Chúng đã chạy rất xa về phía sau lưng và không tìm thấy đường về!                                           Con sẽ mời mẹ đi máy bay Xin mẹ đừng có ngại ngần vì đôi bàn chân gần một thế kỷ lấm láp trong phân gio bùn đất Mẹ hãy cứ kiêu hãnh dẫm lên những bậc cầu thang sáng loáng, dẫm lên những tấm thảm trải sàn sang trọng  Mẹ sẽ bay lên tận cái khoảng không mà cả đời mẹ vẫn tưởng chỉ giành riêng cho thiên thần, tiên nữ Rồi mẹ cũng sẽ được gặp chính những nàng tiên Nhưng là tiên thực chứ chẳng phải tiên mơ Họ sẽ rất dịu dàng mang cơm, nước mời mẹ Mẹ hãy nhìn ra ngoài ô cửa sổ Mẹ có thấy gì trong những dải mây trắng muốt kia không? Mẹ có thấy linh hồn của anh con, của đồng đội con đang quây quần bên mẹ? Bởi máu của họ không chỉ làm xanh núi, xanh đồng mà đã cháy thành ánh sáng Thành ánh hào quang chảy tràn qua Giao thừa Thiên niên Kỷ Chảy tràn trên hành trình của Đất Nước Đất nước của các vua Hùng, của các triều đại Đinh, Lý, Trần, Lê Đất nước của thời đại Hồ Chí Minh tiếp nối mấy ngàn năm Thế hệ chúng con cũng bước theo bước chân của Tổ Quốc Nửa bàn chân đã dính bùn và máu                   Nửa bàn chân ngập tràn ánh sáng hôm nay !                                                                    Phú Nhuận 8-3-1998

Bình luận

Nguyễn Thanh Trang • 2 years ago

Hay quá ! cám ơn Anh đã nói hộ em tất cả.

Mít sờ tơ Khù Văn Khoằm • 2 years ago

Hữu xạ tự nhiên hương, hưong thơm thì ong tìm bướm lượn.

Thanh Tung Nguyen • 2 years ago

"Con chỉ tài tưởng tượng ra những điều đau khổ mà thôi
Bởi so với nỗi khổ đau của mẹ thì nỗi đau của con chẳng phải là nỗi đau
Nỗi gian truân của con cũng không thể là gian truân được nữa"
Ai cũng hiểu được những điều này thì đất nước sẽ mau tiến lên "sánh vai các cường quốc năm châu" chứ chẳng còn chỗ cho cái đám bệnh hoạn kia nó rống, nó sủa, chú nhỉ?

Hòa Bình • 3 years ago

Thật buồn cười khi có người đề cao chuyện PR, câu view ở đây. Nói điều này ở mấy trang nguyễn xuân diện, quechoa, ba sàm, cu vinh ... thì được.

Hòa Bình • 3 years ago

Bài thơ của bác Đông La là một phép thử lòng người, ai đọc chậm từng câu chữ và rung động, lặng người, ai đọc lướt rồi nhếch mép bỏ đi sẽ nói lên họ là người thế nào.
Những ai không có niềm tin, hay những kẻ phản trắc, dù có tài chữ nghĩa đến đâu, có cố nặn ra cảm xúc cũng không thể làm được bài thơ như thế này.
Cám ơn bác Đông La.