SUY NGHĨ TIẾP VỀ CÔNG TÁC CÁN BỘ NHÂN XEM PHIM LẰN RANH
Tôi viết “rất hay” với ý riêng như vậy, còn để đánh giá “Lằn ranh” là một tác phẩm điện ảnh rất hay thì cần xem xét toàn diện hơn. Bạn Minh Nhật bình luận: “So với sinh tử thì lằn ranh nhiều sạn”, “nhận định có sạn là tất cả cán bộ viện kiểm sát e gặp đều nói thế, trong đó có cả lãnh đạo tham gia cố vấn”. Ý này có thể đúng vì tái hiện được hiện thực trong các lĩnh vực chuyên môn thường khó đối với diễn viên. Các bác sĩ xem diễn viên đóng bác sĩ chắc chắn thấy nhiều chuyện không giống, buồn cười. Còn tôi khi xem Bộ phim “Hoa Trạng Nguyên” dựng có dựa vào Truyện ngắn “Bài toán” của tôi, từng đăng trên Văn nghệ (HNV VN), Mục Bạn đọc có ý của Nguyễn Thị Trâm cho là “hay nhất”, tôi cũng buồn cười khi thấy ông NSND Bùi Bài Bình đóng vai Nhà nghiên cứu Khoa học Nguyễn Văn Hùng (Đông La) say mê nghiên cứu đến nỗi vừa ăn mì tôm sống vừa coi thí nghiệm. Riêng ý Minh Nhật viết về công tác cán bộ, một vấn đề ảnh hưởng sống còn với đất nước, tôi và bạn ấy có trao đổi qua lại.
***
Cụ thể, Minh Nhật viết:
-So với sinh tử thì lằn ranh nhiều sạn… có những chi tiết rất kịch, rất vô lý, vd như lái xe dám mở miệng hỏi chủ tịch tỉnh về ctac cán bộ
Nguyễn Văn Hùng:
-Minh Nhật, chuyện lái xe với chủ tịch thì tùy tính cách, người cởi mở, thân thiện, không quan cách thì chuyện trò bình thường, cán bộ là đầy tớ của dân cơ mà, có phải vua đâu.
Minh Nhật:
-Nguyễn Văn Hùng, ch tâm sự với nhau là ch bt, lái xe với ctich hay tâm sự chuyện nhà, chuyện đời, chuyện sức khỏe. Nhưng nếu hỏi chuyện cv, nhất là chuyện tối mật như công tác nhân sự thì ko bao giờ có, đến thư ký còn chả dám hỏi chứ đừng nói đến lái xe…
Nguyễn Văn Hùng:
-Minh Nhật, bạn cho là sạn nhưng người khác có thể là o? công tác nhân sự đã đưa ra thảo luận sao bí mật, dân chủ thực sự còn công khai luôn cho mọi người góp ý kia mà.
Minh Nhật:
Nguyễn Văn Hùng, a nói thế thì em chịu rồi, về công tác nhân sự thì a tìm hiểu kỹ lại, có quy định cả rồi, thực tế thì ở vn hầu như ai cũng rõ … Em thấy sạn vì em thấy ngoài tính nghệ thuật và truyền tải thông điệp nó còn cần sát thực tế. Mà nhận định có sạn là tất cả cán bộ viện kiểm sát e gặp đều nói thế, trong đó có cả lãnh đạo tham gia cố vấn, chứ ko phải mình e nói.
Nguyễn Văn Hùng:
-Minh Nhật, có vụ án lớn có mâu thuẫn giữa tòa (chánh án) và viện kiểm sát (viện trưởng), mình từng chỉ ra viện kiểm sát sai đấy, đã gây ra sự lộn xộn trong nhận thức về thực thi luật pháp ở ta ghê gớm.
Vụ án mà tôi nhắc đến ở trên đúng là lạ lùng nhất, hai người đứng đầu hai cơ quan thực thi pháp luật của cả nước nhưng ý kiến mâu thuẫn nhau, cuối cùng cả hai vẫn “tiến lên”. Vụ án cũng có những người dẫn dắt nhiều người hiểu sai bản chất vụ án, trong đó có những người rất nổi tiếng và cả cán bộ lãnh đạo. Kết quả có mấy người bị đi tù theo vụ án, còn vụ án thì đến nay vẫn “lơ lửng”.
***
Riêng về công tác nhân sự, tôi chỉ đi làm nhà nước khoảng 15 năm, rất lâu rồi, lại ở lĩnh vực nghiên cứu khoa học tự nhiên, nên đúng là tôi không biết về “công tác nhân sự” ở ta là “bí mật”, “có quy định cả rồi, thực tế thì ở vn hầu như ai cũng rõ”. Tôi hơi ngạc nhiên về điều này vì cứ nghĩ chế độ dân chủ thì lựa chọn nhân sự các cấp, các ngành đều phải công khai, cần cho mọi người góp ý xem có đủ tiêu chuẩn tài đức để ứng cử không, có sai phạm gì không, nhất là sai phạm liên quan đến tri thức, học thuật, chính trị, tư tưởng có khi cần phải ý kiến đóng góp của toàn dân may ra mới có người có khả năng đóng góp được. Như chuyện tôi chỉ ra những sai phạm của Nguyễn Quang Thiều chẳng hạn.
***
Phim “Lằn ranh” đã đến chuyện Bí thư Tỉnh (Trọng Trinh) nói chuyện với Lê Chỉnh, người được mình ủng hộ trọng cuộc lựa chọn Giám đốc Sở Tài chính mới. Phim chưa hết nhưng hình như tác giả xây dựng ông Bí thư là người tài đức toàn vẹn, là “phe Thiện” như cách các tác phẩm văn chương nghệ thuật ở ta thường dựng. Thực tế ở nước ta, nhất là thời chiến, đã có những người như vậy, họ như những vị thánh, chính họ đã góp phần quan trọng đưa nước ta được như hôm nay. Nhưng như tôi đã viết, về ngoại giao nước mình đúng là tuyệt, đã làm nước ta “sánh vai các cường quốc khắp 5 châu” như lời tiên tri của Bác Hồ, còn về “nội giao” tiếc là còn yếu kém, nhất là công tác cán bộ.
Công tác cán bộ ở ta vẫn để xảy ra tình trạng người bất tài thất đức thành ông nọ, bà kia, rồi bị kỷ luật, bị tù, đã gây bất bình, mất niềm tin rất nhiều của nhân dân đối với chế độ. Cụ thể, đã có nhiều cán bộ đảng viên cao cấp, từ thứ trưởng, bộ trưởng, kể cả tứ trụ, đã sai phạm, bị kỷ luật, bị cách chức, có người còn bị tù.
***
Bài trước tôi đã viết, với một xã hội dân chủ thực sự, sự đúng sai, tốt xấu sẽ là tiêu chuẩn quan trọng nhất để lựa chọn cán bộ, ở ta chắc chắn còn chuyện ý kiến cấp trên có trọng lượng hơn ý kiến cấp dưới. Nếu cấp trên giỏi hơn, tốt hơn thì ý kiến có trọng lượng hơn là quá tốt, nhưng thực tế không hoàn toàn như vậy.
Với bài học sự tan rã của Liên Xô, ý kiến cấp trên đúng là quyết định nhưng cuối cùng lại gây hậu họa, tự làm hại chính mình và cả đất nước. Chính Gooc-ba-chov là người đã chọn Enxin nhưng cuối cùng Enxin không chỉ phản lại Goocbachov mà còn làm tan rã LX. Trong một cuộc phỏng vấn, Gooc-ba-chov nói: “Nếu không có Gooc-ba-chov thì Enxin ở đâu? Ai mà biết, có thể bây giờ ông ta vẫn còn lãnh đạo đảng bộ tỉnh Sverlovsk cũng nên?! Ông ta cũng chơi trò hạ uy tín của tổng thống, cũng làm cho con thuyền chao đảo”.
Còn Enxin đối với Goóc-ba-chov thì đúng là một người khi hạ thì đội khi thượng thì đạp. Theo Tướng Korzhakov, một người từng làm vệ sĩ cho Enxin rồi trở thành chỉ huy lực lượng bảo vệ của ông ta khi trở thành Tổng thống Nga, trong cuốn tự truyện Boris Yeltsin: Từ bình minh tới hoàng hôn (antgct.cand.com.vn/), đã viết:
“… Yeltsin bao giờ cũng chạy như bay tới khi nghe thấy chuông kêu từ máy nối thẳng với Tổng Bí thư, dù đang làm việc gì cũng bỏ ngay. Hãy thử tưởng tượng nhé: cuộc họp đang diễn ra cạnh bàn, chúng tôi ngồi ở một góc và bất ngờ chuông điện thoại vang lên. Ghế của ông ấy bị xô đổ ngay vì ông ấy nhảy dựng lên để chạy ra chỗ để máy... Và chúng tôi chỉ nghe thấy liên hồi: “Dạ vâng ạ, thưa Mikhail Sergeyevich, dạ vâng ạ…”. Ông ấy thậm chí không dùng từ “đồng chí” với Gorbachev mà lúc nào cũng gọi một cách trịnh trọng “Mikhail Sergeyevich”. Và cẩn thận lựa chọn từng từ để nói…”.
Enxin đã được Gooc-ba-chov gọi lên Moskva rồi được chỉ định vào Bộ chính trị, kiêm chức "Thị trưởng", Bí thư thứ nhất Mátxcơva. Nhưng với bản chất chống đối, Enxin đã bị cách chức, đã lên kế hoạch trả thù Gooc-ba-chov. Còn Gooc-ba-chov, từ khi nắm quyền lực đã phạm nhiều sai lầm nên đã xảy ra một cuộc đảo chính lật đổ Gooc-ba-chov.
Với Enxin, cuộc đảo chính đã tạo ra một cơ hội ngàn vàng, đã được đám đông ủng hộ, Enxin đã làm cuộc đảo chính thất bại. Gooc-ba-chov đã được chính Enxin giải cứu nhưng lại trở thành “tù binh” của Enxin. Enxin đã cùng tổng thống Ukraina Kravchuk và lãnh đạo Belarus Shushkevich tuyên bố giải tán Liên Xô.
Chính quần chúng đã giúp Enxin giành thắng lợi trước Goocbachov, nhưng thành quả của chiến thắng lại không thuộc về họ mà thuộc về sự liên minh giữa quyền lực và Maphia. Sau khi LX tan rã, người dân Nga phải chịu đựng một sự hỗn loạn, một cuộc khủng hoàng kinh tế và chính trị. Tướng Korzhakov viết: “Sau thất bại của chính biến (tháng 8/1991), Yeltsin đã hứa với mọi người: “Sau một năm tất cả sẽ được sống ngon lành. Mức lương sẽ cao và thực phẩm sẽ thừa thãi – tủ lạnh nhà ai cũng sẽ lặc lè”. Than ôi, không lời hứa nào của ông ấy trở thành hiện thực cả…”. Thực tế dân Nga đã bị cướp bóc bởi tài sản quốc dân đã bị những kẻ có quyền, có công đập vỡ Liên Xô chia nhau. Enxin bị mất uy tín, giai đoạn cuối, con gái là Tatyana đã phải thuyết phục ông ta từ chức vào ngày 31- 12-1999. Dường như để sửa sai, Enxin đã chọn Putin, một người ngược với mình hoàn toàn, để trao quyền. Còn nếu một người như Enxin nữa tiếp tục trị vì thì không biết Nước Nga sẽ như thế nào?
***
VN ta cũng có nguy cơ tồn vong như cảnh báo của cố TBT Nguyễn Phú Trọng. Không phải như ảo ưởng của bọn dân chủ cuội, chế độ sụp đổ thì nước ta sẽ được lên Thiên Đàng, mà VN có thể như LX tan vỡ thành nước miền Bắc, nước miền Nam, nước miền Trung. Khi ấy thì sẽ lại loạn, ta địch, xấu tốt sẽ khốn nạn tất!!!
18-11-2025
ĐÔNG LA
