ĐÔNG
LA
My
little teacher
Khi gần ba
mươi tuổi, ở cái tuổi đã rất “máu”
lấy vợ, tôi được cơ quan cho đi bồi dưỡng tiếng Anh một năm tại trường Quản
lý cán bộ Y tế của bộ, ở một lớp hầu hết là dược sĩ, bác sĩ. Và thế là tôi đã được gặp
em. Rồi có một tình yêu, không, một giấc mơ thì đúng hơn. Nói như cánh đàn
ông là chưa được xơ múi gì. Nhưng
không phải nó không để lại trong lòng người ta một chút những bâng khuâng.
Em cũng là
một bác sĩ và rất đẹp, trên cánh mũi có một nốt ruồi nhỏ làm khuôn mặt em có
nét như một thiếu nữ Ấn, lông mày đậm, mi dài và cong, mắt to thẫm đen.
Ngày khai
giảng tôi đến muộn. Phải đi đóng tiền ở phòng tài vụ nhưng tôi không biết nó
ở đâu. Tôi đã đến hội trường và hỏi em. Tôi không hiểu vì em ngồi gần cửa ra
vào hay tại em là một cô gái xinh đẹp nổi bật lên giữa đám đông ồn ào. Em đã
dẫn tôi đi. Tôi ngạc nhiên, một cô gái xinh đẹp, xa lạ lại có thể tế nhị với
mình đến vậy ư? Trái tim nhậy cảm của tôi, như một phím đàn căng dây, đã rung
lên những xao động đầu tiên về người con gái ấy. Hôm ấy em mặc chiếc áo sơ mi
màu vàng rực, phía trước ngực, từ phía vai xuống tới vạt áo có may ba nếp gấp
nhỏ. Mái tóc với những sợi to có ánh hung đổ xuống vai những búp xoăn. Vóc
dáng em hơi thanh mảnh nhưng vẫn toát lên vẻ khỏe mạnh, tròn đầy, tràn trề
sức sống. Tôi lặng im đi theo em, dọc theo hành lang khu nhà cổ lỗ được xây
cất từ hồi Pháp. Trần nhà đôi chỗ đã chốc lở, các viên gạch lát lối đi đã bị
vô vàn những dấu chân mài mòn, chũng xuống như những lòng chảo nho nhỏ. Vừa
đi tôi vừa thầm nhủ, đây chính là cơ hội ngàn năm có một đối với trái tim
lạnh giá, đang cần được sưởi ấm của tôi. Kể ra thì cũng điên thật khi mới gặp một cô gái có mấy phút mà đã có mưu đồ rồi. Trong quan hệ nam nữ, cái
tác động đầu tiên đối với một người con trai chính là sắc đẹp, chính là sự
quyến rũ, nếu có một ai đó nói là do cái nết, do cái này, cái nọ thì đều bịa
cả.
Tôi nhớ có
lần, một cô bạn cùng nhóm học ở đại học đã hỏi:
- Có phải
đàn ông các anh, khi gặp một cô gái đẹp và dễ thương là đều muốn đánh chiếm con nhà người ta ngay, dù
chưa quen biết gì, đúng không?
- Có lẽ đúng
như thế. Nhưng chính ông Trời đã tạo ra như vậy. Nếu trước một cô gái đẹp,
người con trai không thấy gì; nam
nữ yêu nhau không thú vị mà lại chỉ khô khan, cực nhọc như ôn thi đại học thì
có lẽ loài người đã bị diệt vong từ lâu rồi. Thế phía con gái thì sao?
- Không phải
con gái không thích con trai đẹp. Nhưng lấy một ông chồng mà chỉ đẹp không
thôi thì chết cha. Bọn em cần những phẩm chất khác của đàn ông hơn. Mà những
điều này muốn nhận biết phải có thời gian.
Tôi hiểu.
Với phái nữ họ luôn cần thời gian, họ luôn cẩn thận hơn, cái gì đến với họ
cũng chậm hơn. Người con trai qua tình cảm để đạt được sự đam mê, sự thỏa
mãn; ngược lại, người con gái qua sự dâng hiến để đạt được tình cảm. Đó chính
là sự khác biệt đã tạo ra vô vàn những điều kỳ diệu cũng như những xung khắc
trong sự ghép đôi của giống Người.
Chuyện vợ
con nhiều khi cũng làm tôi điên đầu. Gia đình thì thúc giục hoài. Ông bà già
trên sáu mươi nên cũng sốt ruột. Nhưng tôi lại rất
bí. Người mình thích thì lại coi mình không ra gì, người coi mình ra gì thì
mình lại không thích. Trò đời thật rắc rối. Mà không thể lấy đại đi được. Bạn
bè cũng kỳ, trừ trường hợp đặc biệt, còn nói chung thì thằng này chê vợ thằng
kia, thằng kia chê vợ thằng nọ… cứ thế! Lấy một cô vợ không ra gì cũng khó sống với chúng nó. Mà bản thân tôi thì lại nhát và hoàn
toàn không có năng khiếu trong cái vụ tán gái. Có một điều quan trọng nhất
trong vụ này, đó là sự trơ mặt, lì đòn
thì tôi lại không có. Người ta mới nói xa xôi hàng chục km đã tự ái rồi, hỏi
làm sao được việc? Mà bọn con gái thì lại chúa hay thử thách. Thế là đành để cho số trời xếp đặt vậy.
Và rồi, tôi
đã gặp em. Tôi đã bị dính đòn ngay
như bị một tiếng sét của tình yêu.
Rất may là em đã cởi mở, hòa nhã, nếu không, chỉ một chút lạnh lùng thôi, một
chút kênh kiệu thôi, với tôi là xong ngay. Bởi trong lĩnh vực tình cảm, tôi
không biết cố gắng, không biết nhẫn nại bao giờ. Tôi hiểu mình cũng
thuộc loại có duyên ngầm, cô nào mà
chịu bắt đèn, tôi cũng có thể làm
nên chuyện. Cũng đã có một vài cô đã phải đau khổ vì tôi. Có một cô lúc đầu
coi tôi không đáng một xu, nhưng
sau lại thấy là “nhất trên đời”.
Đến lúc ấy thì tôi lại thấy cô như cô thấy tôi lúc đầu. Thế là tôi phải tìm
cách rút lui. Vậy nên tôi mới biết, chạy trốn một cô gái yêu mình còn khó
khăn hơn nhiều khi đến với một cô gái xa lạ. Tất nhiên, với một thần tượng,
khi người ta đã lấy hết cả hồn vía của mình thì phải khó khăn hơn. Trong khi
đó, giữa đám đông tôi lại thưởng thể hiện mình rất tồi. Tôi sống khép kín,
luôn chìm trong những suy tư hỗn độn và hoàn toàn không có khiếu trò chuyện
bông phèng. Một điều tưởng vô bổ, nhưng nhiều khi lại rất có giá trị trong
giao tiếp xã hội, có khi lại khơi nguồn cho những thành công trong cuộc đời.
Tôi ao ước có một dịp nào đấy, không sống sượng, tôi sẽ thể hiện được mình
trước em. Biết đâu, tôi sẽ làm gợn được những cơn sóng nhỏ trên cái mặt biển
bình lặng của sự vô tư kia.
Sau đó chúng
tôi vào học. Rất may tôi và em được xếp cùng một tổ, cùng ngồi ở dãy bàn cuối
nhưng lại ở tít tận hai góc của lớp học. Vì đã học nhiều nên em rất giỏi. Em
nói tiếng Anh nhanh như gió. Còn tôi, tuy cũng đã học vài trăm tiết theo lối
nhảy cóc để dịch chuyên môn, nhưng lúc này đến câu thông dụng, dễ biết nhất “I love you” mà cũng quên mất. Mỗi lần
nghe em đối thoại lưu loát với thầy cô, tôi phục lắm. Em luôn là nhân vật số
một, là trung tâm của lớp học. Tính em lại vui vẻ nên rất nhiều học viên đến
hỏi bài. Các chàng trai luôn vây quanh em trò chuyện vui đùa. Tôi không nhập
hội, nên trong cái xó tối om, đầy muỗi, tôi luôn bị chìm vào lãng quên của
lớp học. Liệu có còn một chút dấu vết nào về cuộc gặp mặt đầu tiên giữa chúng
tôi trong ký ức em không?
Có lúc tôi
tự kiểm và thấy mình lẩn thẩn thực. Tự dưng lại đi mơ mộng quá đáng về một cô
gái chẳng thèm để ý gì đến mình. Chưa hết, tôi lại còn nằm mơ nữa chứ! Như
bản chất của nó, giấc mơ không đầu không cuối, rất lộn xộn, không gian, thời
gian, chuyện hư, chuyện thực bị xáo trộn lung tung cả.
Có một chiều
vàng rực, tận nơi làng quê xa xôi của mình, tôi đã gặp em. Em đã hiện ra
trước tôi bất ngờ như một nữ thần, giữa một khung cảnh mát lành, yên tĩnh và
tuyệt đẹp. Tôi đã vô cùng ngạc nhiên:
- Ô! Sao Lưu
Yên lại ở đây?
- Thì quê
Yên ở đây mà.
- Thế ra Lưu
Yên cùng quê với tôi đấy. Nhưng sao từ trước đến nay tôi lại không biết? Thế
Yên con nhà ai nào?
- Em con ông
Thủy.
Tôi càng
ngạc nhiên hơn. Vì trong đầu tôi, ngay cả trong mơ, cũng biết nhà ông già đầu
ngõ chẳng bao giờ có cô Lưu Yên nào cả. Tôi nói:
- Thế mà tôi
chưa bao giờ biết. Yên biết không? Ngày xưa Yên có ông anh tên là Bão đấy.
Hồi nhỏ chúng tôi chơi rất thân với nhau, rất hay vật nhau, nó khoẻ lắm, tôi
toàn bị thua. Nhưng bây giờ Bão chết rồi, nó đi bộ đội.
Em cũng ngạc
nhiên nhiều:
- Em cũng
chẳng biết mình có ông anh tên là Bão bao giờ…
Đến sáng
tỉnh dậy tôi có tâm trạng thật lạ lùng. Ngồi trong lớp tôi cảm thấy em gần
gũi hơn, như là chúng tôi đã có những chuyện bí mật, những chuyện riêng với
nhau. Em như là đồng hương của tôi trong cuộc đời thực chứ không phải chỉ ở
trong mơ. Nếu biết, chắc em sẽ buồn cười lắm. Nhưng em vẫn đó, bình thản và ở
mãi tít tận góc bên kia của lớp học. Tôi bắt đầu nghi ngờ cái thuyết Trường
sinh học mà vào đầu thập kỷ 70 của thế kỷ này, một hội nghị của cả thế giới
đã phải họp bàn về nó. Nếu có, tại sao tôi nghĩ nhiều về em thế mà em vẫn
hoàn toàn không nhận được một tín hiệu nào cả?
Chẳng mấy
chốc, chúng tôi đã học được mấy tuần. Bài vở có bề bộn hơn. Mọi người vùi đầu
vào những quy tắc ngữ pháp mới, những thành ngữ kỳ lạ. Tôi ao ước được như
mọi người. Người ta có đầu óc đơn giản hơn sẽ sống thoải mái hơn. Còn tôi,
thật phức tạp, vẫn không nguôi nghĩ về em. Và lần thứ hai tôi lại nằm mơ.
Lần này, tôi
thấy mình cùng em đi dạo trong một công viên tuyệt đẹp. Ở đấy có những cành
liễu buông la đà trên mặt hồ lóng lánh ánh bạc. Các nam thanh nữ tú trên
những chiếc thuyền nhỏ bơi lững lờ… Chúng tôi mua một bịch đậu phộng da cá,
vừa nhí nhách ăn vừa trò chuyện. Sau đó tôi lại thấy chúng tôi ở trong một
biệt thự rất sang trọng, rất nhiều phòng, có bày đầy những đồ gỗ cổ, cái đen
mun, cái nâu sậm, cái đỏ cánh dán. Phía trước ngôi nhà là một triền đồi mênh
mông mọc đầy dương sỉ và lúp xúp những khóm sim mua. Dường như đó là căn nhà mơ
ước của chính chúng tôi…
Nửa đêm tỉnh
dậy, tôi bật cười. Thì ra trong mơ, quan hệ cũng tiến triển nhiều lắm.
Khi khoá học
được một tháng, trường chúng tôi lại sáp nhập với viện Vệ sinh. Thế là tôi
phải đi học xa gấp ba lần và phải vượt qua cây cầu chữ Y dài dặc và rất dốc.
Nhưng có cái may, do sự xáo trộn ngẫu
nhiên, tôi đã được ngồi bên em, kẻ bàn trên, người bàn dưới. Thế là cái khoảng
cách đầu bàn cuối bàn xa đằng đẵng không còn nữa. Nhưng dù em có chuyển tới
đâu thì luôn vây quanh em vẫn có biết bao người. Tôi không muốn trò chuyện
như mọi người với em, vì không muốn em đối với tôi như đối với mọi người. Tôi
nghĩ kế, làm sao có thể sử dụng có hiệu quả nhất cái thuận lợi “Thứ nhất cự ly” này.
Tôi chợt nhớ
đến thằng bạn là kỹ sư, nó có tài làm thơ. Một lần, nó chỉ cần làm một bài
thơ thôi mà lấy được vợ đàng hoàng. Thánh thật! Chiều ấy tôi đến ngay khu tập
thể nó ở để cầu cứu. Không ngờ bị nó đốp vào mặt:
- Thơ với
thẩn con mẹ gì. Bọn con gái bây giờ phải có cup ciếc, phải tiền nhiều vào, làm sao làm mắt chúng nó loá lên chúng
nó mới xúc động được. Thơ với thẩn chúng nó không thấy gì đâu. Mày đúng là
hâm!
Tôi ngạc
nhiên. Một thằng hâm tỉ độ, điên khùng, mà lại nói mình hâm thế là nghĩa làm
sao? Tôi cũng thấy một điều lạ. Tại sao người ta lại không lấy trí thông
minh, tài năng, đức độ, lòng hào hiệp… để đánh giá một con người, mà lại lấy
tài sản, lấy cái đồ vất đi ở bãi rác của xứ người làm tiêu chuẩn? Nước mình
kể cũng có nhiều cái lạ. Tôi hỏi:
- Mày nói
vậy chứ, thế mày làm thơ thì sao?
- Tao khác.
Tao làm thơ vì giời đầy tao. Mà tao làm không phải cho một ai đọc mà tao làm
cho thời gian, mày hiểu không? Thôi bây giờ tao sẽ giúp mày, mày không chai
mặt, làm một bài thơ đem tặng theo kiểu tán gái cổ điển cũng tiện hơn. Bọn
này dân trí thức thì cũng hợp. Bây giờ mình sẽ làm một bài với cái tứ là, với
mày tiếng Anh chỉ là cái cớ, không là gì cả, nhưng lúc nào mày cũng muốn hỏi bài con bé đó, coi
nó như là một cô giáo nhỏ. Nghĩa là mày có tình ý đó, biết chưa? Thơ tán gái
là như thế đấy. Nhưng đừng làm hay quá. Vì có lần tao làm trêu một con bé,
làm hay quá, nó bảo xem xong bị sút cả mấy ký.
Cuối cùng
chúng tôi làm xong một bài thơ, nhưng tôi vẫn ngờ chưa phải là thơ vì chẳng
có vần vèo gì cả. Nhưng nó lại bảo thơ không vần mới hiện đại.
MY LITTLE TEACHER
You are a little teacher
I am a big student
I always wish to ask you
What does this word mean?
How is that word spell
…………………
Công nhận
đọc xong, tôi cũng thấy hay hay. Nhưng còn một câu: “Đối với tôi tiếng Anh
không là gì cả” cả tôi và nó chưa biết. Chắc phải hỏi cô bé thôi. Ngẫm nghĩ
một lát, nó lại viết thêm một câu xuống dưới bài thơ làm tôi giật mình:
I want to compose a poem to you. I am
going to write a story which has this poem. You will be a protagonist in it.
Does that disturb you?
( Tôi muốn
làm một bài thơ tặng em. Rồi tôi sẽ viết một truyện ngắn có bài thơ này. Em
sẽ là một nhân vật trong đó. Liệu điều đó có làm phiền đến em không?)
Viết xong nó
nói:
- Viết thêm
câu này chắc ăn hơn, cũng dễ đưa hơn.
- Nhưng như
thế này mày giết tao còn gì. Làm sao mà lại có truyện ngắn truyện ngiếc gì ở
đây. Tao làm sao mà viết được.
- Mày cứ yên
tâm. Nếu con bé đọc xong bài thơ mà có tác dụng tao sẽ viết cho mày một
truyện ngắn. Cũng tiện, vì tao cũng phải viết để đăng báo. Nhưng mày đừng
quan trọng hoá vấn đề. Tâm lý bọn con gái mày biết không, mình mà quan tâm
quá tới chúng nó là chúng nó sẽ làm mình làm mẩy ngay. Còn mình cứ lờ đi thì có khi lại ăn tiền.
Hôm sau đi
học, tôi bị tai nạn. Đi qua một ngã ba, một thằng nhóc tông vào bánh sau làm
nó cong queo. Cũng có thể một phần do tôi đang mơ mộng. Lúc ấy, tôi thấy em
phóng vút qua, em đi chiếc Yamaha
nữ, tức là sang hơn tôi rất nhiều. Mái tóc bay phấp phới, lưng thẳng, eo lưng
thắt lại. Thằng bé phân trần, nói lắp kinh khủng. Tôi cáu:
- Thôi ông
cút đi cho rồi đi!
Sửa xong,
còn có thể học 3 tiết, nhưng tôi chán, bỏ cả buổi học.
Sáng sau mọi
người xôn xao. Thì ra mọi người cũng có quan tâm tới mình đấy chứ. Buổi học
ấy em đến muộn. Vừa vào chỗ em hỏi ngay:
- Thế nào
ông tướng, hôm qua bị sao vậy?
Tôi kể qua
loa. Em tiếp:
- Mọi người nói,
anh cứ để đầu óc tận đâu đâu nên mới như vậy.
Tôi định
chối lại thôi, liền mạnh dạn:
- Cũng có
thể như vậy. Tôi… tôi đang nghĩ để làm một bài thơ bằng tiếng Anh. Khi nào
làm xong tôi sẽ đưa cho Yên coi. Đối
với tôi tiếng Anh không là gì cả viết làm sao?
- English is nothing for me.
- Đối với
tôi đứng trước mà.
- Mặc kệ anh
chớ, anh xếp như thế nào là tuỳ anh. Nhưng thôi “nhà thơ” ơi, hãy cất tâm hồn mình vào ngăn kéo đi, kẻo cô hỏi
bài lại không trả lời được đó.
Đang phấn
khởi, em nói vậy làm tôi hết cả hứng. Mãi đến chiều, ở nhà không biết làm gì
tôi chép lại bài thơ. “Anh hãy cất tâm
hồn mình vào ngăn kéo đi”. Tôi buồn bã nhớ lại câu nói của em. Tôi cảm
thấy nó như một thác nước lạnh buốt giội xuống ngọn lửa đang bùng lên trong
tôi…
Đêm ấy tôi
trằn trọc, mãi khuya mới chìn vào một giấc ngủ mê mệt.
Một lần nữa
tôi lại nằm mơ. Lần này thì tôi gặp em ở quê. Cũng lại một buổi chiều nắng
dịu, cả không gian như được quét bằng một lớp verni trong suốt màu mỡ gà, tay
trong tay, chúng tôi đi dạo trên những con đường nhỏ sau làng. Thật kỳ lạ,
trước mặt chúng tôi chợt hiện ra một cánh rừng mênh mông, có mọc đầy những
cây cổ thụ sum suê, cao tít. Chúng tôi thanh thản đi trên mặt đất râm mát,
được phủ dầy một thảm cỏ mật sạch bong, không vương một hạt bụi. Đến một khoảnh
đất bằng phẳng, thoáng đãng. Em kéo tôi ngồi xuống. Tôi ngả mình xuống mặt cỏ
rồi gối đầu vào lòng em, cái gối êm hơn bất kỳ loại gối nào có trên đời này.
Tôi chợt hiểu đó là hạnh phúc lớn lao nhất mà cuộc đời của mỗi con người có
thể đạt được. Tôi ngợp đi trong ánh mắt mênh mông của em, ngây ngất trong cái
hương vị của tình yêu được pha trộn một cách thần diệu với hương vị của đất
trời, với tiếng nhạc thánh thót, réo rắt của thiên nhiên nguyên thuỷ. Bất
chợt tôi nhổm dậy, quàng hai tay qua cổ em, và chỉ còn một chút xíu nữa thôi,
tôi sẽ được biết thế nào là nụ hôn đầu tiên… bỗng:
- Xoảng!
Xoảng! Xoảng!
Có một chùm
tiếng gì đó rất lớn ở góc phòng đã làm tôi bừng tỉnh. Thì ra có một con mèo
nhảy bắt chuột đã làm đổ chồng xoong nồi. Lòng đầy tiếc nuối và căm giận, tôi
cầm chiếc chổi quật mạnh vào kẻ phá rối tệ hại.
Mới ba giờ
sáng, nhưng tôi không tài nào ngủ lại được nữa. Nằm nhớ lại mọi chuyện, tôi
tự giận mình vì thấy quá hèn yếu. Gặp nhau đã mấy tuần mà chưa dám nói gì.
Tôi hạ quyết tâm. Nhất định ngày mai sẽ đưa cho em bài thơ, sẽ tuyên chiến với em. Nếu không được
thì cũng có làm sao! Có làm mất mát của ai cái gì đâu mà sợ!
Sáng dậy,
tôi sốt sắng đi học hơn bao giờ hết. Nhưng không hiểu sao đã đến giờ học mà
em vẫn chưa tới. Tôi linh cảm thấy một sự đổ vỡ tệ hại. Ngồi chép những thuật
ngữ Y học (medical term) khô xác,
tôi ngán ngẩm vô cùng. Giờ ra chơi tôi ra ban-công hướng xuống phía cổng và
thấy em. Em đi muộn nên ngồi đợi, hết tiết mới vào. Hôm nay em mặc áo pull
quần jean, đầu đội chiếc mũ nhỏ như mũ trẻ con trông rất nghịch ngợm. Phía
sau có một luồng sáng lấm tấm như bụi vàng được lọc qua một tán cây lớn. Niềm
hy vọng lại trào lên trong tôi. Trái tim yếu đuối của tôi giội thình thịch
không ngơi trong lồng ngực chật hẹp. Khi em vừa vào chỗ ngồi cô bạn bác sĩ
ngồi cạnh hỏi:
- Sao bồ,
hôm nay có chuyện chi mà đi muộn vậy?
- Thằng con tớ đêm qua viêm phế quản sốt cao quá. Nó hành mình không ngủ được. Cho uống
thuốc đỡ rồi.
Tôi không
còn tin ở đôi tai mình nữa. Thật chua chát! Nếu tôi ngồi gần em từ đầu khoá học
có lẽ không đến nỗi bẽ bàng thế này; nếu tôi cởi mở, chan hoà với mọi người,
có lẽ cũng không đến nỗi mù tịt thế này. Rõ khỉ! Rất may là tôi chưa nói gì.
Tôi chán đến nỗi không thiết học tiếp buổi học ấy nữa. Tôi đột ngột đứng dậy
ra về. Em ngạc nhiên hỏi tôi:
- Nhà thơ hôm nay sao lại về sớm vậy?
Bài thơ tiếng Anh làm xong chưa cho Yên xem thử đi!
Tôi không
làm sao mà trả lời được. Dường như lần đầu tiên tôi được nghe em nói dịu dàng
như thế. Tôi ậm ừ cho qua chuyện rồi ra về. Tôi đạp xe ra đến cầu chữ Y thì
dừng lại. Tựa vào lan can tôi nhìn vô định xuống lòng sông. Tôi chợt nhớ đến
thằng bạn nhà thơ kia. Tuy nó thơ thẩn như vậy nhưng tính nó rất cụ thể, làm
việc gì cũng rất chính xác, rất khoa học. Còn tôi, đúng là đồ vô tích sự.
Tôi chợt
hiểu, hoạt động bất kham của trái tim đã khiến con người ta theo đuổi biết
bao điều phù du, nhưng nó lại chính là một phần tất yếu của cuộc sống.
1988
|