ĐÔNG LA
SO VỚI NGUYÊN NGỌC, CHỦ
TRÒ “VĂN ĐOÀN ĐỘC LẬP”, PHÁP LUẬT CÓ BẤT CÔNG VỚI ĐINH LA THĂNG KHÔNG?
Mới
đây, Ban tuyên giáo đã có công văn chỉ thị
rút toàn bộ tác phẩm của các tác giả tham gia BVĐ Văn đoàn độc lập ra khỏi
SGK Ngữ văn. Lẽ ra là một chuyện tất yếu vì anh đã chống chế độ thì làm sao tác
phẩm của anh lại còn trong hệ thống giáo dục của chế độ? Vậy mà nhóm “Văn đoàn
độc lập” và cụ thể là Nguyễn Quang Lập đã tỏ thái độ phản ứng.
Theo tôi, Pháp luật
VN còn cho việc giết người cướp của tội nặng hơn những người có âm mưu và hành
động “giết chế độ”, mà đúng ra, việc “giết chế độ” phải là tội nặng hơn, vì sự
nguy hiểm không chỉ đối với cá nhân, tổ chức mà là cả một đất nước. Vì vậy việc
toà đang xử tù Đinh La Thăng rất nặng so với những người như Nguyên Ngọc, người
chủ trò thành lập “Văn đoàn độc lập” và một loạt hành động chống phá khác,
nhưng vẫn ung dung, xem chừng có phần bất công đối với Đinh La Thăng chăng?
Nhân vụ ồn ào này, xin đăng lại bài này:
NGUYÊN NGỌC VÀ TUYÊN BỐ VẬN ĐỘNG
THÀNH LẬP VĂN ĐOÀN ĐỘC LẬP VIỆT NAM
Nguyên
Ngọc, người chủ trò vận động thành lập một Hội Nhà Văn độc lập, trên VietNam.net, từng
cho dạy lịch sử không nên “bồi đắp chủ nghĩa yêu nước” nữa, cũng không
nên ca ngợi các bà mẹ Việt Nam Anh Hùng quá vì sẽ làm đau lòng các bà mẹ lính
VNCH! Nấm mồ thể chế VNCH đã xanh cỏ từ lâu, nước ta đã hòa hợp, vậy mà thật kỳ
quái khi đến tận hôm nay, không chỉ phía “địch” vẫn còn người “tiếp tục chiến đấu”
mà phía “ta” cũng có kẻ tìm cách chiêu hồi. Đó là những người như Nguyên Ngọc!
Hưởng
ứng phong trào quấy rối, những mong đất nước mau loạn ly, lộn tùng phèo như những
nước đang hỗn loạn, Nguyên Ngọc đã ra TUYÊN BỐ VẬN ĐỘNG THÀNH LẬP VĂN ĐOÀN
ĐỘC LẬP VN.
Tôi
đã viết nhiều về Nguyên Ngọc, nhân dịp hệ trọng ông ta ra tuyên bố trên, tôi tổng
kết lại những nét chính mà tôi đã viết về con người này, xem tài đức ra sao mà
có thể làm một việc sai phạm đầy thách thức như thế!
xxx
Vào
đời, Nguyên Ngọc đã viết những tác phẩm bằng thi pháp “người tốt việc tốt”
giản đơn. Ông ta đã “ăn may” vì ở thời chiến người ta dễ dàng có được những
chất liệu “vàng ròng” để dựng nên những tác phẩm, nên đã thành công còn
hơn cả thành công. Nhưng về sau, trong thanh bình, mọi điều kiện và thời gian để
viết lách dư thừa, nhưng ông lại thiếu tài và thiếu một thi pháp hiện đại nên
văn tài ông như pháo tịt ngòi.
Với
thành tựu trên, Nguyên Ngọc hơn đứt Nguyễn Khải, một tài danh cùng lứa. Những
năm tháng dài chiến tranh ác liệt, Nguyễn Khải lúc nào cũng “bám váy vợ”,
còn Nguyên Ngọc thì trực tiếp ở chiến trường cả chục năm. Vì vậy ông đã được
giao trọng trách làm Bí thư Đảng đoàn Hội Nhà văn VN, rồi từng dốc lòng soạn
cương lĩnh văn chương, bản “Đề dẫn”, dâng lên “Đảng kính yêu” của
mình. Thật
tiếc, dù “hót” rất hay nhưng đúng là vải thưa không che nổi mắt thánh, Tố
Hữu đã nhận ra cái khuynh hướng phản nghịch nên việc cân nhắc để Nguyên Ngọc
lãnh đạo văn chương trở thành “một bài thơ dở” của ông. Nguyên Ngọc đã bị
“rớt” ngay khi ngồi cái ghế cao sang chưa ấm chỗ. Con đường “vào Trung Ương”
của Nguyên Ngọc bị chấm hết, “tầm nhìn xa” của Nguyễn Khải “nịnh dần
Nguyên Ngọc đi là vừa” trở thành tầm nhìn ngắn!
Phải
chăng nền văn chương hôm nay thiếu một người có tầm và có uy như Tố Hữu nên mới
có tình trạng trắng đen lẫn lộn, thiện ác bất minh.
Nguyên
Ngọc, khi bị “rớt” xuống làm TBT tờ Văn nghệ, diễn đàn trung tâm của Văn chương
VN và là Trưởng ban Sáng tác Hội Nhà văn VN đã “nói một đằng làm một nẻo”.
Ông đã khai sinh ra tên tuổi Nguyễn Huy Thiệp mà văn chương có rất nhiều chi tiết,
hình ảnh, ý tứ tục tĩu, bẩn thỉu, phi luân, phi mỹ ngược với đạo lý văn chương.
Từ việc cho nấu xác thai nhi cho chó ăn là “chả quan trọng gì”, chuyện bố
chồng bắc ghế nhìn trộm con dâu tắm là “chẳng có gì mà xấu hổ vì mình có con
b.”, đến việc mô tả anh hùng dân tộc, Vua Quang Trung, như một lẻ lục lâm
thảo khấu. Sau này, Nguyên Ngọc lại bảo vệ luận văn của Nhã Thuyên, ca ngợi thơ
của nhóm Mở Miệng, một thứ thơ bẩn thỉu, tục tĩu và hỗn hào, quậy phá.
Về
trí tuệ của Nguyên Ngọc, Phạm Xuân Nguyên từng cho Nguyên Ngọc “đã từ văn hóa nghệ thuật
đến văn hóa tư tưởng”, đã “truyền bá tri thức nhân loại cho đồng bào
mình”. Tất nhiên do dốt, do kết bè kéo cánh mới lăng-xê nhau tùng beng như
thế. Với cuốn Le Degré zéro de l'écriture suivi de Nouveaux essais
critiques của Barthes, “Độ không” ở đây Barthes biểu đạt thái độ
vô cảm của nhà văn đối với xã hội, vậy mà Nguyên Ngọc đã dịch là “độ không của
lối viết”. Lối viết là cách viết; cụ thể là dùng phương tiện gì, như bút mực,
máy chữ, máy tính; còn về lý luận thì lối viết là viết theo thi pháp nào? “Độ
không của lối viết” là cái gì? Chỉ do Nguyên Ngọc có “độ không” tri thức mới dịch như vậy.
Về
chính trị xã hội, Nguyên Ngọc luôn có tư tưởng lộn ngược; đã ca ngợi truyện lịch
sử của Huy Thiệp cho Nguyễn Huệ như giặc cỏ, Nguyễn Ánh mới là “nòi vương giả”;
đã ca ngợi cuốn “Nỗi buồn chiến tranh” cho chiến thắng vĩ đại của cả dân
tộc chỉ là “Nỗi buồn”! Với cuốn “Bên thắng cuộc” của Huy Đức,
nhân chứng sống của cả hai phía “bên thắng” và “bên thua” đều phản
ứng chuyện Huy Đức xuyên tạc sự thật thì Nguyên Ngọc lại cho là: “rất trung
thực”. Trong một bài viết về Phạm Xuân Ẩn trên VietNam.net,
Nguyên Ngọc đã cho chúng ta trong chiến tranh đã nhìn sai về sự xâm lược, cho sự
căm thù giặc là “không bình thường”; rồi cho dạy lịch sử không nên “bồi
đắp chủ nghĩa yêu nước” nữa vì bị chính trị hóa! Không nên ca ngợi các Bà mẹ
Việt Nam anh hùng quá vì sẽ đau lòng các bà mẹ lính VNCH!
Tôi
đã viết, đầu óc Nguyên Ngọc bị xơ hóa thành củ chuối rồi. Nên cái danh “nhà
tư tưởng” mà Phạm Xuân Nguyên phong cho Nguyên Ngọc thực chất chỉ là “tư
tưởng phản động” mà thôi!
***
Theo
đạo Phật, ngoài sân hận dẫn đến cái nhìn lộn ngược trên, Nguyên Ngọc cũng nhiễm
độc nặng si. Đó là tính háo danh, làm dáng trí thức, luôn ảo tưởng đắm chìm vào
những tri thức cao xa mà thực chất ông ta không hiểu gì cả.
Về
cơ sở triết học của lý luận văn học, Nguyên Ngọc si mê rồi truyền bá tư tưởng của
Kundera.
Cần
phải hiểu Kundera lấy Hiện tượng học làm cơ sở triết
lý cho văn chương của mình.
Husserl
là người đã đưa ra Hiện tượng học vì ông cho rằng hệ thống triết
học cả duy tâm lẫn duy vật đã bỏ quên con người, ông muốn sáng lập một trường
phái triết học mới: “làm rõ cảm giác của con người về thế giới này”, mô
tả sự tự sinh của ý thức, ban bố cho nó ý nghĩa, là trạng thái liên
khách chủ thể (Relation sujet-objet), là cái trạng thái mà Husserl gọi
là sự suy tư về chính chủ thể suy tư. Nếu Descartes cho sự tồn tại
của con người là sự suy tư "Cogito, ergo sum" thì Hiện tượng học
của Husserl còn đi xa hơn: “Cogito, ergo cogito cogitatum”. Nghĩa
là suy tư về cái tôi khi nó suy tư về sự suy tư. Husserl coi
điều đó là triết học cao hơn cả duy tâm, duy vật, coi ý thức của “cái Tôi” là
nguyên lý cao nhất của nhận thức, là “đặt thế giới ở trong ngoặc”, tạo
cơ sở cho Chủ nghĩa Hiện sinh ra đời. Chủ nghĩa đề cao “cái
Tôi”, cái hiện sống, cho con người không phải chịu ràng buộc bởi tự nhiên cũng
như xã hội. Rồi đến lượt Chủ nghĩa Thực dụng ra đời, cũng dựa
trên triết lý của “cái Tôi”, “Chỉ có cái gì có lợi cho tôi sẽ là chân lý”!
Những
triết lý duy tâm chủ quan trên không chỉ ngược với triết học duy vật biện chứng
mà còn ngược với cả Đạo Phật và luân thường đạo lý phương Đông. Đạo Phật cho
cái Tôi là không thật. Luân thường đạo lý của Phương Đông coi khiêm cung là
thái độ sống cần khuyến khích, đề cao.
Như
vậy tư tưởng nghệ thuật của Kundera cũng ngược với tư tưởng văn chương phải có
thái độ đúng trước xã hội của Barthes. Như vậy nghĩa là Nguyên Ngọc “đếch” biết
gì nên đã sùng bái hai cái ngược nhau!
Nguyên
Ngọc cũng còn ca tụng Lê Đạt là một “người hiền”. Một người có trình độ
cấp II như Nguyên Ngọc đọc Lê Đạt bàn về đổi mới thơ dựa trên Vật lý hiện đại, từ
những lý lẽ dựa trên những khái niệm như Entropy, phát xạ năng lượng,
lượng tử… thì đúng là sợ vãi đái thật. Nhưng với tôi và những người hiểu vật
lý thì Lê Đạt sai toét
Lê
Đạt viết: “Đổi mới là tạo ra ăngtropi âm”. Tôi đã viết: “Trong cơ
học thống kê”, entropy là đơn vị đo lường mức độ hỗn loạn
của hệ. Sự tăng độ hỗn loạn, sự đổ vỡ cái cũ là một quy luật khách quan, người
ta chỉ có thể can thiệp bằng việc tiếp thêm năng lượng để có thể giảm sự hỗn loạn
hoặc cao nhất cũng chỉ giữ được trạng thái trật tự cũ. Trong khi đó ngược lại,
đổi mới thơ ca nói riêng và nghệ thuật nói chung là phải xóa bỏ cái trật tự cũ
để sinh ra cái mới”. Như vậy Lê Đạt nói như trên là nói ngược.
***
Ở
đời có ai mà không sai, chính Einstein, nhà bác học vĩ đại nhất trong lịch sử
nhân loại cũng sai, nhưng để nhìn thấy cái sai cần phải phá chấp, phải có trí
cao, tâm sáng. Lẽ ra Nguyên Ngọc phải thấy được là mình sai. Nhưng theo Tô Nhuận
Vỹ trong To Nhuan Vy Nha van Viet nam: Doi moi va hoi nhap:
“Nguyên
Ngọc cũng chua xót: “Đọc Pasternak, tôi thấy bi kịch Zhivago vẫn là của một người
đứng ngoài, đứng trên cả nước Nga mà đau. Còn bi kịch của tôi: một người trong
cuộc, đảng viên, cầm súng, nhiệt tình xây dựng chủ nghĩa xã hội mấy mươi năm.
Thế mà tại sao tình yêu của chính mình lại bị dày đạp đến như vậy”.
Vậy
là Nguyên Ngọc vẫn thấy mình bị oan. Chính vậy, từ khi bị thất sủng sau vụ “đổi
mới” ngược, ông luôn hành động với một sự vô minh càng ngày càng tăm tối hơn!
Việc ra TUYÊN BỐ VẬN ĐỘNG THÀNH LẬP VĂN ĐOÀN ĐỘC LẬP VN hôm nay, không biết
là lần cuối chưa, là một hành động như thế.
Như
nói ở trên, Nguyên Ngọc từng được Đảng kỳ vọng trao vị trí Bí thư Đảng Đoàn Hội
Nhà Văn Việt Nam một cách chính danh, chính thống, với đầy đủ quyền uy và các
điều kiện. Vậy mà ông không làm nổi. Nguyên nhân chính là do ông quá kém chứ
không phải do ông thông minh vượt thời đại như bầy đàn băng nhóm xưng tụng. Ông
đã vấp ngã bởi chính sự kiêu căng, tự phụ của mình mà bọn xu nịnh bơm lên thành
bản lĩnh, dũng khí! Bây giờ, với trí thấp, tâm tối và tài lộn ngược, ông tụ tập
một nhóm nhà văn ô hợp thì làm được trò gì?
***
Liếc
qua cái danh sách BAN VẬN ĐỘNG THÀNH LẬP VĂN ĐOÀN ĐỘC LẬP VN, ngoài thứ
1, “Nguyên Ngọc – nhà văn (Trưởng ban)”, còn có 60 người, trong đó có mấy
nhân vật tôi biết rõ, kể cả người từng thân thiết với tôi:
Đứng
thứ 2, ngay sau Nguyên Ngọc là “Bùi Chát – nhà thơ”. Bùi Chát chính là
thành viên chủ chốt của nhóm Mở miệng, đã sáng tác thơ theo cái thẩm
mỹ phản thẩm mỹ, chất liệu thơ là tất cả những gì xấu, bẩn, lưu manh, phản luân
lý. Điều này dựa trên cơ sở lý luận đã sáng tác thì phải mới. Có điều muốn mới
mà hay thì người ta phải có thực tài, như bên sinh học tạo ra giống mới tốt hơn
vậy. Còn bất tài, tôi cao, trí thấp, tâm tối thì chỉ cho ra được tác phẩm lập dị,
như quái thai mà thôi!
Trong
danh sách, thứ 21 là “Hoàng Hưng – nhà thơ, dịch giả”. Hoàng Hưng với
tôi có những kỷ niệm. Trong giao tiếp Hoàng Hưng rất dễ thương. Hồi ra tập “Ngựa
biển” bị đánh tơi bời vì có phần “thi pháp” có thể xem là tiền bối của
nhóm Mở Miệng, với những câu thơ từng nổi tai tiếng như “Bạn ơi
giao hợp nơi đâu”; “Đờm, dãi, thịt, da, tinh, khí, phì, phào”;… Tính
tôi vốn rất thoáng, nên cũng tôn trọng quan điểm thẩm mỹ của Hoàng Hưng, vì
trên thế giới nó cũng thế. Chính tôi đã viết mấy chữ bảo vệ Hoàng Hưng. Nhưng rồi
tôi phải “chia tay hoàng hôn với anh” vì cái tôi của anh quá
cao trong khi tài trí của anh lại thực sự quá thấp. Tôi tôn trọng việc anh theo
quan điểm văn chương nào đó tùy anh, nhưng anh cho nó là “siêu nhất” thì
tôi lại chống lại. Không biết có phải do Hoàng Hưng bị tù mấy năm không, khuynh
hướng chính trị của anh cũng có vấn đề, như anh thần tượng cái ông Tống văn
Công chẳng hạn. Chính vì thế tôi đành “gút bai” anh thôi.
Đứng
thứ 32 là “Nguyễn Duy – nhà thơ”. Tôi từng làm thơ về ông này:
Thanh Hóa có một Nguyễn Duy
Nổi danh từ một cuộc thi văn nghề
Thơ Duy đậm chất đồng quê
Cua, ốc rơm, rạ mang về vinh quang.
Nguyễn
Duy là người hoạt ngôn, hóm, tếu, nên rất được lòng độc giả Việt Nam vốn
đều xuất thân từ làng quê. Tiếc là Nguyễn Duy lại có tư tưởng rất phản tư tưởng
khi viết câu “Dù bên nào thắng thì nhân dân cũng đều thất bại” mà Huy Đức
(San “hô”) đã trang trọng dùng làm đề từ cho cuốn “Bên thắng cuộc”. Cả
Huy Đức và Nguyễn Duy đều ngu ở chỗ nước ta không gây chiến để rồi mong giành
thắng lợi, để rồi nhân dân phải thất bại! Vì vậy hôm nay Nguyễn Duy có tên
trong danh sách của Nguyên Ngọc cũng là tất yếu thôi!
Rồi
thứ 35 là “Nguyễn Huệ Chi – nhà nghiên cứu văn học”. Theo
bài viết của một nhà văn, về Hán Nôm, Huệ Chi có tài “đạo văn” của
cả Vua, “cướp chữ” của cả thầy, “đoạt thai, hoán cốt” văn của cả
trò. Còn theo tôi, về triết học, Huệ Chi có công “vạch áo thầy Cao Xuân Huy
cho thiên hạ xem lưng”. Về tham vọng “nghiên
cứu khoa học vật lý” thì những “công trình”
nghiên cứu của ông ta chỉ như sự làm dáng tri thức ngớ ngẩn mà thôi!
Thứ
36 là “Nguyễn Quang Lập – nhà văn”. Về văn tài dường như Lập cố bắt chước
cho giống đàn anh Nguyễn Huy Thiệp- “thành tựu đổi mới văn chương” của
Nguyên Ngọc. Lập viết về kỷ niệm tuổi học trò, đã kể chuyện từng cùng lũ bạn “trẻ
con bảy, tám tuổi góp tiền lại xử sờ bướm bạn gái”; rồi chuyện “đít thằng
Thanh đang nhoáy trên bụng thím L”; về tâm không kẻ nào bất nhân hơn khi Lập
cho rằng anh Võ Điện Biên dùng xác cha mình là cố ĐT Võ Nguyên Giáp để kinh
doanh, chọn chỗ chôn như vậy là để phục vụ dự án du lịch!!! Còn khi Lập cho việc
đóng đinh vào đầu, đục răng, đục đầu gối ở các “Địa ngục trần
gian” dười thời VNCH không phải là ác mà chỉ là “khai thác thông tin”
thì Lập đúng là đã mất nhân tính.
Người
cuối cùng tôi muốn nói đến cũng là thứ chót 60, “Vũ Thư Hiên – nhà văn
(Pháp)”. Với cuốn “Đêm giữa ban ngày”, sách gối đầu giường của những
người coi thể chế Việt Nam là thù địch, ông Hiên chỉ từ việc nghe hơi nồi chõ,
đã vu cáo, bôi đen hình tượng Hồ Chí Minh, người có công đầu trong việc giành lại
chủ quyền đât nước, trở thành lãnh tụ vĩ đại của dân tộc.
.
***
Cũng
như hiện trạng của đất nước, Hội Nhà Văn Việt Nam tất cũng còn nhiều
vấn đề. Nhưng cũng như đất nước, những gì còn sai trái thì sửa, có đâu lấy cớ để
lập một hội khác để làm loạn. Thực chất việc lập Hội Nhà Văn riêng chẳng qua chỉ
vì cay cú, ghen ăn tức ở, chưa nguôi tham vọng quyền thế. Nhà nước tước quyền,
không cho quyền thì giờ mình tự phong cho mình.
Vì
vậy, việc Nguyên Ngọc lập Hội văn riêng cũng chứng tỏ có tham vọng chính trị chứ
không đơn thuần là chuyện văn chương. Mà văn chương qua ngôn ngữ nghệ thuật dẫn
dắt tất sẽ tác động đến tư tưởng, tình cảm người dân mạnh nhất, lại được tự do
in ấn, phát tán từ trên mạng, từ nước ngoài, chắc chắn sẽ có sức phá hoại khủng
khiếp!
26-3-2018
ĐÔNG
LA
