LỊCH SỬ THÀNH VĂN- NGÀY TOÀN THẮNG KẾT THÚC CUỘC KHÁNG CHIẾN VĨ ĐẠI 30-4-1975
Phần 3
NHỮNG GIÂY PHÚT THIÊNG LIÊNG NHẤT KẾT THÚC HAI CUỘC KHÁNG CHIẾN VĨ ĐẠI
Sáng nay là 30-4-2023, cách nay đúng 48 năm, tôi là một chiến sĩ bộ binh thuộc cách quân hướng Đông Bắc (Quân chủ lực là QĐ4) tiến về Sài Gòn theo trục lộ Ngã ba Dầu Giây-Biên Hoà. Không ngờ có ngày hôm nay tôi lại trở thành một chiến sĩ cầm bút chống lại bọn xuyên tạc sự thật, lật sử, phản trắc.
Giây phút quan trọng nhất trong Ngày Lịch sử 30-4-1975 chính là lúc TT Việt Nam Cộng hoà Dương Văn Minh và Nội các bị quân giải phóng bắt. Nhóm bênh vực ông Bùi Tùng thì cho ông có cấp bậc cao nhất nên tất nhiên là người chỉ huy và công trạng thuộc về ông, và ông Bùi Tùng cũng mớm lời cho họ như vậy. Nhưng chính bộ phim của nhóm Phạm Việt Tùng, Trần Đăng Khoa làm phim bênh ông Tùng lại chiếu đoạn video quay ngay sau 30-4-1975, trong đó chính miệng ông Bùi Tùng xác nhận công trạng anh Phạm Xuân Thệ đã cùng mình “đưa TT Dương Văn Minh sang Đài PT SG”. Chưa hết, chỗ khác bộ phim chiếu đoạn ông Bùi Tùng kể: “… xe đầu tiên ấy thì ông Minh, ông Mẫu, rồi sau này tôi biết là có anh Thệ đi kèm cái xe đó”, nghĩa là ông đã thú nhận lúc nhóm anh Thệ bắt DVM ông không biết anh Thệ, nên không có chuyện ông chỉ huy anh Thệ. Vì vậy, cả ông Bùi Tùng, Phạm Việt Tùng, Trần Đăng Khoa và những người bênh vực ông Bùi Tùng đã sai trái, xuyên tạc sự thật.
Ngược lại, các anh trong nhóm anh Phạm Xuân Thệ bắt Nội các DVM cũng luôn khẳng định lúc đó ông Bùi Tùng không có mặt. Có thể các anh nói thật nhưng không đúng vì quá chăm chú chuyện bắt DVM, và lúc đó cũng rất đông người, náo nhiệt. Nhưng căn cứ vào lời kể của chính ông Bùi Tùng, ông Nguyễn Hữu Hạnh, ông Phạm Duy Đô, nhà báo Borries Gallasch , ông Tô Văn Cang, và ông Sáu Trí, đều nói có ông Bùi Tùng. Vì vậy, nếu cứ khẳng định ông Bùi Tùng không có mặt thì khó chấp nhận, nên cần phải khách quan coi trọng nhân chứng cả hai phía. Trong cuốn phim gặp cán bộ lưu trữ, anh Thệ đã phải nói ý, “Chúng tôi chỉ biết mình vào đầu tiên bắt DVM, còn ai đó vào thế nào chúng tôi không biết, nói thế cho nó công bằng”.
Trên tinh thần khách quan nhất để lịch sử đúng nhất với sự thật, tôi đã viết chuyện bắt Nội các DVM và chuyện ở Đài PTSG như dưới đây.
Ság 30-4-2023
ĐÔNG LA
Phần 3
NHỮNG GIÂY PHÚT THIÊNG LIÊNG NHẤT KẾT THÚC HAI CUỘC KHÁNG CHIẾN VĨ ĐẠI
Trong ngày lịch sử 30-4-1975, giây phút quan trọng nhất là việc Đại uý Phạm Xuân Thệ, Trung đoàn phó Trung đoàn bộ binh 66, Sư 304, Quân đoàn 2, cùng các đồng đội là Trợ lý Tác chiến Nguyễn Văn Nhu, Trợ lý Cán bộ Phùng Bá Đam, Lái xe Đào Ngọc Vân, và hai chiến sĩ thông tin Bàng Nguyên Thất, Nguyễn Huy Hoàng đã bắt sống Tổng thống Dương Văn Minh và toàn bộ Nội các Chế độ tay sai Việt Nam Cộng Hoà. Tiếp theo, Phạm Xuân Thệ cùng đồng đội đã buộc và áp giải Dương Văn Minh sang Đài Phát thanh SG tuyên bố đầu hàng vô điều kiện. Đó chính là những giây phút thiêng liêng nhất, chấm dứt hai cuộc kháng chiến vĩ đại của nhân dân ta, kéo dài đến 117 năm, giành lại chủ quyền, hoà bình và thống nhất đất nước. Trong hành trình dài đằng đẵng ấy đã có biết bao xương máu và mồ hôi của bao thế hệ cha anh đã đổ ra để Phạm Xuân Thệ và các đồng đội, cũng bất chấp hy sinh, tới được đích đầu tiên kết thúc cuộc kháng chiến!
Trung đoàn bộ binh 66 có Trung đoàn trưởng là Nguyễn Sơn Văn, Chính uỷ là Lê Xuân Lộc, được giao nhiệm vụ cùng Lữ đoàn Xe tăng 203 và các đơn vị khác thuộc Binh đoàn Thọc sâu đánh chiếm mục tiêu chính là Dinh Độc lập và các mục tiêu khác. Tiểu đoàn 8 (D8), có Trương Quang Siều làm tiểu đoàn trưởng, Hoàng Trọng Tình làm chính trị viên, được giao nhiệm vụ chính là đánh chiếm Đài Phát thanh Sài Gòn. Trong trận đánh ác liệt ở Cầu Sài Gòn, D8 đã bị thương và hy sinh gần chục chiến sĩ. Vượt qua Cầu Sài Gòn, sau khi quân ta tiếp tục đập tan chốt chặn cuối cùng của địch ở cầu Thị Nghè, Đại đội 6 (D8) cùng với Tiểu đoàn 7 và Đại đội 4 của Lữ đoàn xe tăng 203 tiến vào dinh Độc Lập, phần còn lại của D8 rẽ phải tiến theo đường Nguyễn Bỉnh Khiêm, vào đánh chiếm Đài phát thanh Sài Gòn. Đúng 10 giờ 30 phút, Đồng chí Toàn, trung đội trưởng Trung đội 1, kéo cờ Giải phóng lên cột cờ ở Đài. Cùng thời gian đó, Đại đội 7 đã chiếm Cục An ninh Quân đội và một chiến sĩ của Đại đội đã hy sinh!
Còn Đại uý Phạm Xuân Thệ, đêm trước ngày 30/4 lịch sử, được Ban Chỉ huy Trung đoàn và Bộ Tư lệnh Sư đoàn giao nhiệm vụ chỉ huy lực lượng đi đầu của Trung đoàn 66, cùng Lữ đoàn xe tăng 203 tiến về Sài Gòn, đánh chiếm Dinh Độc lập, Đài phát thanh, và Bộ tư lệnh Hải quân.
Phạm Xuân Thệ ngồi trên chiếc xe Jeep (chiến lợi phẩm lấy từ Đà Nẵng) do Đào Ngọc Vân lái, bám theo đội hình đi đầu của mũi thọc sâu. Trên đường qua Cầu Thị Nghè vào dinh Độc Lập quân ta cũng không biết đường. Khi qua cầu một đoạn, chỗ Thảo cầm viên, Phạm Xuân Thệ phải cho xe dừng lại để hỏi. Rất may trong đám đông đứng bên đường, bỗng có một người tay cầm cờ giải phóng chạy ra nói:
- Tôi biết đường.
Phạm Xuân Thệ mừng quá nói:
- Mời ông lên xe
Phùng Bá Đam mở cửa xe kéo ông lên ngồi cạnh. Đến đường Thống Nhất, mọi người trên xe nhìn thấy Dinh Độc lập mầu trắng xa xa, phía cuối đường. Tiếp tục cho xe chạy thẳng đến Dinh Độc Lập, từ xa, Lái xe Đào Ngọc Vân thấy cổng vẫn đóng nhưng sau đó, anh thấy chiếc xe tăng đi đầu hùng dũng lao tới, húc vào cổng phụ bên trái, làm cánh cổng chính bung ra, nhưng xe bị mắc kẹt tại đó; chiếc thứ hai trên đường từ phía phải tới, rẽ phải, húc tiếp vào cổng chính và lao vào sân, vòng qua phía phải bồn có đài phun nước chạy về phía cửa Dinh. Phạm Xuân Thệ lệnh cho lái xe bám theo xe tăng lao qua cổng, vòng qua phía trái cái bồn, cũng tiến thẳng, dừng xe trước cửa Dinh.
Trong sân dinh, binh lính địch đã hạ vũ khí đầu hàng, mặt mày ủ rũ, sợ hãi… Sau đó, xe tăng và bộ binh của quân ta cũng nhanh chóng ập vào.
Phạm Xuân Thệ và đồng đội nhảy xuống xe Jeep, mấy nhà báo xúm lại chỉ cho họ chạy lên trên, chỗ nội các chính quyền Sài Gòn đang chờ. Vào dinh, Phạm Xuân Thệ và đồng đội theo cầu thang giữa sảnh, chạy lên tầng một. Người đầu tiên Phạm Xuân thệ gặp là ông Nguyễn Hữu Hạnh, phụ tá Tổng Tham mưu trưởng Quân lực VNCH, người thân tín của Tổng thống Dương Văn Minh. Nguyễn Hữu Hạnh nói:
-Toàn bộ nội các đang trong phòng họp, xin mời cấp chỉ huy vào làm việc!
Có một nhà báo Pháp đã chụp được những khoảnh khắc này và đã đăng ngay sau 30-4-1975 bên Pháp (xem ảnh).
Phạm Xuân Thệ thấy bất ngờ, thoáng chút lo lắng, Anh chỉ nghĩ mình dẫn đồng đội vào Dinh cắm cờ chứ đâu nghĩ đến chuyện “làm việc” với Dương Văn Minh, cấp trên cũng không lường trước được tình huống này để dặn dò các anh. Theo Nguyễn Hữu Hạnh dẫn đến phòng họp, Phạm Xuân Thệ thấy rất rộng, có khoảng 40 - 50 người ngồi. Thấy quân giải phóng, tất cả lục tục đứng dậy. Một người cao lớn, mặt vuông chữ điền, đeo kính trắng bước lên. Nguyễn Hữu Hạnh giới thiệu: “Báo cáo cấp chỉ huy, đây là ông Dương Văn Minh, Tổng thống”. Rồi ông ta chỉ tay vào một người hơi thấp, trán cao, đeo kính trắng, giới thiệu: “Đây là Thủ tướng Vũ Văn Mẫu”, ông Mẫu khẽ cúi đầu chào đáp lễ.
Ông Dương Văn Minh bước tới, nói thận trọng:
-Chúng tôi biết Quân giải phóng tiến vào nội đô. Chúng tôi đang chờ Quân giải phóng vào để bàn giao.
Nghe tới đó, Phạm Xuân Thệ không biết chuyện bàn giao như thế nào, nên buột miệng phản ứng ngay, giọng kiên quyết:
-Các ông đã thất bại, đã bị bắt làm tù binh, các ông phải tuyên bố đầu hàng vô điều kiện ngay, không có bàn giao gì cả!
Dương Văn Minh bị hẫng, chuyển từ tư thế chủ động sang bị động lúng túng, ông liền rút trong túi ra khẩu súng ngắn Browning đặt lên bàn. Anh Thệ nhận súng. (Khẩu súng hiện đang ở Bảo tàng Quân đội).
Thật may mắn, khoảnh khắc thiêng liêng nhất đó của cuộc chiến cũng đã được ghi hình. Đây chính là tấm ảnh lịch sử quan trọng nhất. (xem hình)
Khi đó, ngoài sân, những tiếng súng nổ ăn mừng chiến thắng của Quân Giải Phóng vang khắp Dinh Độc Lập, khiến nội các của Dương Văn Minh lo sợ! Trong đầu Phạm Xuân Thệ lúc này chỉ nghĩ phải buộc Dương Văn Minh lên đài phát thanh tuyên bố đầu hàng ngay, tránh tiếp tục đổ máu vô ích càng sớm càng tốt, anh nói tiếp:
-Yêu cầu ông phải sang đài phát thanh tuyên bố đầu hàng ngay, tránh tàn quân của các ông kháng cự, đổ máu vô ích!
Dương Văn Minh ngập ngừng:
-Cấp chỉ huy có thể cho tôi thâu băng ở ngay đây được không? Bây giờ súng nổ như vầy, e rằng ra ngoài đường sẽ nguy hiểm.
Phạm Xuân Thệ ngần ngừ, anh cũng chưa có kiến thức về chuyện ghi âm rồi phát trên đài, nên chưa biết trả lời ra sao thì Dương Văn Minh đã nói với Lý Quí Chung, Tổng trưởng Thông tin, đi kiếm máy thu băng. Phạm Xuân Thệ cũng đành chờ xem sao.
Lúc này, Bùi Văn Tùng, Trung tá, Chính uỷ Lữ đoàn xe tăng 203 bước vào. Ông thấy Phạm Xuân Thệ tay lăm lăm súng ngắn, tưởng là cán bộ quân đoàn đang làm việc, nên không tham gia. Dương Văn Minh thấy ông Tùng cao to, đứng tuổi, nghĩ là cấp chỉ huy, nên cũng nói lại câu nói bàn giao chính quyền, Bùi Văn Tùng cũng phản bác và nói chỉ có đầu hàng vô điều kiện thôi. Thấy giọng Bùi Văn Tùng điềm đạm không quyết liệt như Phạm Xuân Thệ, Dương Văn Minh bình tĩnh hơn và nói đang cho người đi lấy máy để ghi âm lời tuyên bố đầu hàng.
Nhưng rồi mãi không thấy Lý Quý Chung quay lại, Nguyễn Hữu Hạnh nói với Bùi Văn Tùng:
-Ở ngoài đường sợ không có an ninh, sợ phe đối lập nó ám hại!
Bùi Văn Tùng trấn an:
-Cả Sài Gòn quân giải phóng đã giải phóng rồi. Ông Dương Văn Minh đi với chúng tôi, xong việc, chúng tôi đưa ông Minh về lại đây đảm bảo an ninh.
Phạm Xuân Thệ sốt ruột, không thể chờ thêm được nữa, anh cương quyết bắt Dương Văn Minh phải ra đài phát thanh ngay. Thấy Dương Văn Minh lo sợ khi nghe thấy tiếng súng, anh đã trấn an Dương Văn Minh: “Đó là tiếng súng Quân Giải phóng ăn mừng. Chúng tôi đã làm chủ Sài Gòn, sẽ bảo đảm an toàn cho ông đi”. Dương Văn Minh cam chịu chấp nhận. Khi xuống đến tiền sảnh, Dương Văn Minh vẫn chưa hết lo lắng và nói: “Mời các ông đi xe của tôi, xe của tôi là xe chống đạn”. Nhưng Phạm Xuân Thệ không đồng ý, buộc Dương Văn Minh và Vũ Văn Mẫu phải lên chiếc xe Jeep của mình.
Anh xếp cho Dương Văn Minh ngồi ghế đầu, phía trong, anh ngồi phía ngoài để canh giữ, che chắn. Ghế sau gồm có Vũ Văn Mẫu ngồi giữa, hai bên là Nguyễn Văn Nhu và Phùng Bá Đam. Sau cùng là Bàng Nguyên Thất và Nguyễn Huy Hoàng. Bùi Văn Tùng lên xe thứ hai của Nhà báo Hà Huy Đỉnh, có Borries Gallasch (báo Der Spiegel, Tây Đức), Nguyễn Hữu Thái, và Huỳnh Văn Tòng đi theo. Sau đó, chiếc xe của Nhà báo Kỳ Nhân, phóng viên hãng AP, cũng đi theo, ông chở một số chiến sĩ nhảy lên xe ông. Hai sĩ quan thuộc nhóm Phạm Xuân Thệ là Nguyễn Văn Nhu và Phùng Bá Đam đã tổ chức đi sau hộ tống là 2 xe ô tô của đại đội 2, tiểu đoàn 7.
Hành trình ngắn ngủi Phạm Xuân Thệ chỉ huy đồng đội áp giải Dương Văn Minh và Vũ Văn Mẫu từ trong Dinh Độc lập ra sân, đi một đoạn rồi lên xe, đã được nhà báo người Úc Neil Davis quay, trở thành thước phim quý giá, ghi lại giây phút lịch sử sống động trưa ngày 30/4/1975 ở Dinh Độc lập.
***
Từ Dinh Độc Lập ra đài phát thanh khoảng 3km, Lái xe Đào Ngọc Vân được Dương Văn Minh chỉ đường. Trên đường đi, Phạm Xuân Thệ hỏi Dương Văn Minh:
-Ông thấy sức mạnh của Quân giải phóng thế nào?
Dương Văn Minh đáp:
-Tôi biết, khi Quân giải phóng tiến công vào là chúng tôi sẽ thất bại!
Phạm Xuân Thệ hỏi tiếp:
-Tại sao ông biết thất bại mà không tuyên bố đầu hàng trước?
Dương Văn Minh trả lời:
-Khi Quân giải phóng chưa tiến công vào, bên dưới tôi còn rất nhiều người chưa đồng tình với tôi, nếu tôi tuyên bố đầu hàng trước, thì họ sẽ khử tôi ngay.
Khi xe của Phạm Xuân Thệ đến Đài Phát thanh thì Tiểu đoàn 8 thuộc Trung đoàn 66 đã chiếm giữ. Tiểu đoàn trưởng Trương Quang Siều và Chính trị viên Hoàng Trọng Tình ra đón và báo cáo:
-Báo cáo Trung đoàn phó, chúng tôi đã hoàn thành nhiệm vụ, chiếm giữ đài an toàn, nhưng chưa tìm được nhân viên.
Phạm Xuân Thệ:
-Tôi biểu dương Tiểu đoàn 8 đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ!
Nói xong, anh nói nhỏ với hai cán bộ chỉ huy D8: “Mình đưa Dương Văn Minh và Vũ Văn Mẫu sang đây để tuyên bố đầu hàng đấy. Các cậu lên phương án bảo vệ và cử ngay người đi tìm kỹ thuật viên”.
Sau khi Dương Văn Minh và Vũ Văn Mẫu yên vị, Bàng Nguyên Thất và Nguyễn Huy Hoàng chốt giữ cửa ra vào. Hoàng Trọng Tình tìm cách kiếm nhân viên đài phát thanh. Rất may có nhà báo Kỳ Nhân, ông đề nghị:
-Các anh theo tôi về làng báo chí, mười mấy ông chuyên viên làm ở đây đều cùng ở làng báo chí Thảo Điền với tôi.
Hoàng Trọng Tình liền cử Trần Viết Cả và Đinh Văn Lâm ở đơn vị trinh sát đi với nhà báo Phạm Kỳ Nhân.
Trong lúc chờ người đi tìm nhân viên đài phát thanh thì Phạm Xuân Thệ nói với các trợ lý Phùng Bá Đam, Đinh Thái Quang, và Nguyễn Văn Nhu, Trịnh Ngọc Ước cùng bàn bạc để thống nhất nội dung bản thảo lời tuyên bố đầu hàng vô điều kiện cho Dương Văn Minh. Mấy người liền chụm đầu góp ý cho Phạm Xuân Thệ chắp bút. Nguyễn Văn Nhu nói:
-Em nhớ hồi xem phim Giải phóng của Liên Xô đánh Phát-xít Đức, khi Đức đọc lời đầu hàng có ý “đầu hàng không điều kiện”, nên mình phải cho ý này vào anh Thệ ạ.
Làm xong, Phạm Xuân Thệ giao bản soạn thảo cho Tổng thống Dương Văn Minh đọc. Dương Văn Minh loay hoay mãi không đọc nổi vì chữ Phạm Xuân Thệ viết khó đọc. Lúc này, Trung tá Bùi Tùng đã tới, ngồi bên Dương Văn Minh. Sau nhiều đêm mất ngủ, người thấm mệt, ông như thiếp đi, thấy Phạm Xuân Thệ đưa tờ giấy cho DVM , ông bừng tỉnh, với tay cầm tờ giấy đọc, thấy có ý chưa chuẩn, ông hỏi Phạm Xuân Thệ:
-Anh là ai?
Phạm Xuân Thệ trả lời:
-Tôi là Phạm Xuân Thệ, Phó đoàn Đông Sơn (biệt danh của Trung đoàn 66).
Phạm Xuân Thệ hỏi:
-Vậy anh là ai?
Bùi Văn Tùng giới thiệu:
-Tôi là Bùi Tùng, Trung tá, Chính ủy Lữ đoàn 203. Tôi tưởng các anh là người của Quân đoàn nên tôi không tham gia. Tôi vào dinh, thấy các anh đưa Dương Văn Minh sang đây, nên tôi đến đây luôn.
Phạm Xuân Thệ vui mừng:
-May quá, chúng tôi đang bàn thảo lời tuyên bố đầu hàng cho Dương Văn Minh, mời anh cùng làm luôn.
Lúc này Bùi Tùng nói với Dương Văn Minh:
-Bây giờ ông Minh sẽ nói theo văn bản mà tôi sẽ sửa.
Dương Văn Minh:
- Thượng cấp muốn tôi nói thế nào thì xin viết ra giấy.
Chính ủy Tùng lấy một tờ giấy pơ luya màu xanh trong tập giấy có sẵn trên bàn và bắt đầu viết. Xong, ông đưa tờ giấy cho Dương Văn Minh và nói: “Ông xem đi. Có vấn đề gì cần đề nghị thì nói”. Ông Minh đọc xong, thò tay vào túi áo dưới của mình lấy bút ra viết thêm hai chữ “Đại tướng” vào sau chữ “Tôi” và gạch hai chữ “Tổng thống” trong văn bản đi rồi vừa trả lại cho Chính ủy Tùng. Ông nói:
-Xin thượng cấp cho bỏ hai chữ Tổng thống và xin chỉ đọc là Đại tướng Dương Văn Minh thôi.
Bùi Tùng không chấp nhận:
- Không được, dù làm một ngày, một giờ thì cũng phải chịu trách nhiệm, ông nhận chức tổng thống từ Trần Văn Hương những hai, ba ngày rồi. Nếu ông không xưng danh là Tổng thống thì làm sao có thể lệnh giải tán được chính quyền?
Dương Văn Minh đành chấp thuận. Đinh Thái Quang, trợ lý Tuyên huấn, mở máy ghi âm để thu lời ông Minh thì cuộn băng bị rối, Phùng Bá Đam vội chạy vào phòng Hệ thống trưởng Truyền thanh Sài Gòn Nguyễn Văn Thăng lấy chiếc cặp và một số băng ghi âm, có cả băng trắng, đưa cho Quang thu nhưng băng vẫn bị rối.
Trong lúc Quang đang loay hoay sửa máy thì Borries Gallasch, Nhà báo Tây Đức, đề nghị dùng máy của ông, và được chấp thuận ngay. Ông ngồi xuống bên Dương Văn Minh, ghi âm toàn bộ lời tuyên bố đầu hàng của tổng thống Dương Văn Minh: "Tôi, Đại tướng Dương Văn Minh, Tổng thống chính quyền Sài Gòn, kêu gọi Quân lực Việt Nam Cộng Hòa hạ vũ khí đầu hàng không điều kiện quân Giải phóng Miền Nam Việt Nam. Tôi tuyên bố chính quyền Sài Gòn từ trung ương đến địa phương phải giải tán hoàn toàn. Từ trung ương đến địa phương trao lại cho Chính phủ Cách mạng lâm thời miền Nam Việt Nam".
Ghi âm xong, mọi người bàn nhau phải có lời chấp nhận tuyên bố đầu hàng mới có giá trị, ông Bùi Tùng nói Phạm Xuân Thệ làm luôn, Phạm Xuân Thệ nói ông Tùng làm đúng hơn. Thấy hai người cứ đùn đẩy nhau, Phùng Bá Đam đề nghị ông Bùi Tùng thay mặt quân giải phóng Miền Nam chấp nhận lời tuyên bố đầu hàng là đúng nhất. Vì ông là người chỉ huy cao nhất ở đó, lại quê ở Miền Nam, thay mặt quân giải phóng Miền Nam là phù hợp. Ông Tùng đồng ý, lấy tờ giấy pơ - luya màu xanh trên bàn viết rồi đọc cho máy ghi âm: "Chúng tôi đại diện lực lượng quân Giải phóng Miền Nam Việt Nam long trọng tuyên bố: Thành phố Sài Gòn đã được giải phóng hoàn toàn, chấp nhận sự đầu hàng không điều kiện của Tướng Dương Văn Minh, Tổng thống chính quyền Sài Gòn".
Ông Bùi Tùng đọc xong thì thủ tướng Vũ Văn Mẫu xin được phát biểu, ông Tùng gạt đi và nói "không cần thiết" nhưng ông Mẫu vẫn nài nỉ "Xin chỉ huy cho tôi nói ngắn gọn, chỉ kêu gọi không có đổ máu, không có tàn sát". Cuối cùng mọi người đồng ý, ghi âm tiếp lời Vũ Văn Mẫu: "Trong tinh thần hòa giải và hòa hợp dân tộc, tôi, giáo sư Vũ Văn Mẫu, Thủ tướng, kêu gọi tất cả các tầng lớp đồng bào vui vẻ chào mừng ngày hòa bình của dân tộc, và trở lại sinh hoạt bình thường. Các nhân viên của các cơ quan hành chánh quay trở về vị trí cũ theo sự hướng dẫn của chính quyền Cách mạng".
Khi tất cả đã được chuẩn bị chu đáo, các nhân viên kỹ thuật cũng được tìm về, mọi người sang phòng bá âm, và buổi phát thanh trực tiếp đầu tiên trong ngày lịch sử trọng đại 30-4-1975, ngay tại Thành phố SG vừa mới được giải phóng, bắt đầu. Nguyễn Hữu Thái, cựu Chủ tịch tổng hội sinh viên Sài Gòn, đã trở thành phát thanh viên "bất đắc dĩ":
-Xin giới thiệu lời kêu gọi của ông Dương Văn Minh và Vũ Văn Mẫu của Chính quyền Sài Gòn về vấn đề đầu hàng ở thành phố này.
Tiếp theo, đài phát lời tuyên bố đầu hàng của Tổng thống Dương Văn Minh, lời của Thủ tướng Vũ Văn Mẫu và lời của Chính uỷ Bùi Văn Tùng thay mặt quân giải phóng chấp nhận sự đầu hàng của Dương Văn Minh. Đồng hồ lúc này chỉ 13h20 (giờ Hà Nội là 12h20).
Một đám đông kéo đến đài phát thanh, trong đó có Nhạc sĩ Trịnh Công Sơn. Được mời phát biểu trực tiếp trên sóng, ông xúc động nói và hát vang bài “Nối vòng tay lớn”!
***
Mọi việc xong, Phạm Xuân Thệ đưa Dương Văn Minh và Vũ Văn Mẫu trở lại Dinh Độc Lập. Anh đã hành động một cách quyết liệt chỉ với một suy nghĩ làm sao để hai bên tránh đổ máu vô ích càng sớm càng tốt, nhưng đó chỉ là suy nghĩ tự phát của anh. Về dinh, biết một cán bộ quân đoàn có thái độ rất căng khi ông đến dinh mà không thấy Dương Văn Minh đâu, Phạm Xuân Thệ đã rất lo lắng, không biết là mình đã làm đúng hay sai? Chỉ đến khi người đứng đầu quân đoàn, Tư lệnh Nguyễn Hữu An ôm anh chảy nước mắt xúc động, nói anh đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ thì anh mới an tâm và tràn trề hạnh phúc. Anh mới thấy mình may mắn hơn biết bao đồng đội. Chiến công là của chung, của cả dân tộc, nhưng lịch sử đã chọn anh có mặt trong giây phút thiêng liêng nhất, bắt sống tổng thống một chế độ tay sai, chấm dứt hai cuộc kháng chiến vĩ đại dài hơn một thế kỷ của dân tộc. Còn Tướng Nguyễn Hữu An, người từng chỉ huy đánh đồi A1 trong Trận Điện Biên Phủ, nay lại chỉ huy một trong năm cánh quân của Chiến dịch Hồ Chí Minh, đã đánh chiếm được Dinh Độc lập, đầu não của quân thù, trong hồi ký của mình đã viết, giọt nước mắt của ông chảy ra khi ôm Phạm Xuân Thệ là giọt nước mắt hạnh phúc nhất trong suốt cuộc đời chinh chiến của ông!
TP Hồ Chí Minh ngày 21-6-2021
ĐÔNG LA
