Có thằng rắn rết nào đó comment gởi cho tôi một bài thơ tặng Trần Mạnh Hảo tác giả là ĐÔNG LA và cho biết đang lan truyền trên mạng. Xem chừng đang nổi tiếng, giờ “anh” Hảo lại giúp mình nổi thêm đây! Cám ơn “anh” Hảo nhé! Chuyện tôi từng làm thơ tặng THM hồi mới chập chững vào làng văn là có thực. Nhưng cụ thể thơ như thế nào thì tôi không còn nhớ. Nhưng xem giọng điệu bài này thì có thể đúng là của tôi thật. Rất cảm ơn “đồng chí” rắn rết nào đó nhé. Vì đọc bài thơ tôi lại nhớ về cả một trời kỷ niệm, tôi nhớ đến sự quan tâm của Chế Lan Viên, trong đó có chuyện bảo tôi “chơi” với TMH. TMH hồi đó thật đẹp, rồi cả Hoàng Hưng, Nguyễn Quốc Chánh nữa, v.v… Có thể tôi sẽ viết ngay, hoặc sau ít ngày, bài NHỚ TRẦM MẠNH HẢO, về cái thời đói rách, nghèo khổ, nhưng mọi thứ đều rất trong sáng, rất đẹp đó! “Anh” Hảo ráng đợi đọc nhé!
ĐÔNG LA
|
Gởi tác giả (ĐÔNG LA):
"Hiện tại mình đang giảng dạy tại trường Cao đẳng văn hóa Nghệ thuật
Tp.HCM. Trong chương trình cao học của mình tại ngành văn hóa học, trường ĐH
KHXH & N Tp.HCM. Có học phần về Văn học văn hóa, qua thông tin với bạn bè
& tham khảo tài liệu, mình được biết tác phẩm này của tác giả. Vì học
phần tiểu luận cần làm phương pháp so sánh giữa những tác phẩm nên mình có
chọn tác phẩm của anh & một số tác phẩm khác. ... Nhưng ở tác phẩm của
anh, thật sự mình nhờ người kiếm & đã liên hệ thư viện Tp & nhờ cả
bạn ở Hà Nội tìm nhưng cũng không có. Tuy tác phẩm không xa lắm, của NX Trẻ
nhưng thật sự rất khó kiếm.
Mong anh giúp giùm, nếu những thông tin trên vẫn chưa đủ về mình, anh có thể hỏi giùm. Mình sẽ liên hệ, cám ơn anh đã hồi âm. Chúc anh sức khỏe & thành công"
Đó là cuốn NHỮNG DẤU VẾT KHÔNG PHAI
(NXB TRẺ 1988, 1995) của tôi mà tôi đã giới thiệu trên blog này trước đây ít
lâu. Hồi ấy cho anh Hoài Anh ở nhờ căn phòng ở khu tập thể, thấy ổng ra cuốn
sách thiếu nhi Đầu Gió, mình mới "tức mình", có mấy ngày viết xong
cả một cuốn sách. Không ngờ được điểm là bét-seo-lơ, có cô bé trong hội thảo
ở thư viện ngoài Hà Nội bảo sao người ta lại có thể viết ra những câu chuyện
hay quá như thế, cả nhà văn hàng đầu Nguyễn Khải cũng bảo đọc đi đọc lại, còn
được lên ti vi cùng thằng Nguyễn Nhật Ánh nữa. Nay có dịp một bạn
"xin" văn mình, xin giới thiệu thêm 2 truyện, ai thích thì coi, Võ
Khánh Linh và Nhật Lệ nhớ vào coi xem cảnh quê có giống quê mình o nhé, cùng
Hải Hưng mà. (ĐL)
|
ĐÔNG
LA
TRẬN
GIAO HỮU
Trong đời học sinh,
có lẽ những ngày hè là những ngày hội vui nhất đối với lũ con trai chúng tôi.
Những cánh đồng đầy cá, đầy cua chờ đợi chúng tôi. Chúng tôi sẽ dầm mình trong
nắng lửa của trưa hè cho da đen sắt lại, cho tóc đỏ quạch, khét nắng. Chúng tôi
sẽ trèo lên những cây cổ thụ sum sê cao tít, bắt những con chim, rồi nhốt chúng
trong những chiếc lồng xinh đẹp. Và, kỳ diệu hơn tất cả là, trong nắng chiều
vàng ruộm như mật, trên những bãi cỏ có dầy cỏ mật, cỏ chỉ, chúng tôi đá bóng.
Những trái bóng cao su có ma lực kỳ lạ đã nhiều lần làm chúng tôi quên hết cả
những lời dặn dò của thầy cô; tận đến năm học mới mà còn chưa thèm sờ tới sách
vở.
Như tôi đã kể, trẻ
con làng tôi thường đá bóng trên bãi Bố Rem. Nhưng ban đầu chúng tôi mới chỉ đá
với nhau thôi, chứ chưa đá với các làng khác. Đến tận kỳ hè ấy, một lần, không
hiểu thằng Công nó nói thế nào mà bọn trẻ con làng bên cạnh (quê ngoại nó) đã
đồng ý đá với chúng tôi. Trong các trận đá bóng, tôi vốn nổi tiếng là chạy
nhanh và lừa bóng khéo, nên luôn luôn được đá ở vị trí trung phong. Tôi chính
là linh hồn của đội bóng trẻ con ở làng. Hôm ấy, chúng tôi đã quyết tâm với
nhau là sẽ chiến thắng bằng được. Đá trên sân nhà mà thua thì ê mặt lắm.
Nhưng thật không
may, đúng lúc chúng tôi chuẩn bị ra quân thì mẹ tôi ở trong bếp lại gọi:
- Huy ơi, vào trông
cho mẹ nồi nước. Mẹ vào trong xóm lấy đạm về rắc lúa, người ta đã chia từ hồi
nãy rồi đấy. Mẹ đi một tí là về ngay thôi.
Lấy đạm rắc lúa là
một việc quan trọng, không coi bếp để cháy nhà cũng là điều hệ trọng không kém,
nên tôi không thể không nghe lời mẹ. Tôi đành phụng phịu vào trong bếp. Mẹ tôi
thường nấu cơm bằng cái bếp đốt vỏ trấu. Ngồi cạnh bếp lửa, tôi thấy lòng tôi
cũng nóng như lửa đốt. Chắc bọn bạn lại chửi um lên vì thấy tôi chưa ra. Tôi
bốc những nắm trấu ném vào ngọn lửa cho nó cháy đùng đùng. Nồi nước lại to chứ
! Mẹ tôi vừa đun nước uống vừa luộc rau mà. Khi nồi nước bắt đầu reo o o, chuẩn
bị sôi, thì lũ bạn chợt ùa vào bếp, kêu la ỏm tỏi.
- Mày định bỏ
chúng tao đấy à, Huy!
- Đào ngũ hay sao
vậy mày !
- Ra sân thôi,
Huy ơi ! …
Tôi nói với bọn nó
là đợi một lát, nước sắp sôi rồi.
Khi nước sôi, tôi
vội vàng lấy cái lót tay bắc nồi nước, đổ vào trà cho ông nội nhưng do hấp tấp
tôi đã làm nồi nước đang sôi sùng sục đổ suốt từ đầu gối xuống bàn chân trái
mình. Bọn bạn thấy vậy kêu lên:
- Thằng Huy bị bỏng
!
Tôi vội chạy ra
sân nói:
- Nhưng sao không
thấy rát gì hết, chúng bay !
Tôi đã lầm. Mà cũng
lạ thật ! Lúc đầu tôi không thấy rát một chút nào cả. Nhưng khi đến được đầu hè
ngồi xuống, thì trời ơi, tôi thấy nóng rát vô cùng ! Một thằng bạn nói:
- Lấy nước cà muối
đổ vào chân nó để không bị phồng. Tao thấy mẹ tao đã làm như thế.
Mấy thằng bạn liền
chạy đi lấy thau, đổ hết nước vại cà nhà tôi ra, rồi nhúng chân tôi vào. Một
thằng cầm ca dội từ đầu gối xuống. Quả thực, mỗi khi nước cà đổ vào chân, tôi
có thấy đỡ rát hơn. Thằng bạn tôi lại ra lệnh tiếp:
- Dội nước cà như
vậy là đủ rồi, chúng bay bê thùng gạo ra đây.
Bọn bạn ngạc nhiên,
nhưng lúc khẩn cấp không thể bàn cãi được. Mấy thằng liền xộc vào buồng, gạo
còn lại quá ít, mẹ tôi chưa xay giã. Chúng nó liền bê ra một thúng cám, rồi ấn
chân tôi vào. Lúc này tôi thấy nóng rát không chịu nổi. Có lẽ do nước lạnh nên
làm tôi đỡ rát hơn. Thường thường, tôi hay tỏ ra dũng cảm đối với lũ bạn. Nhưng
lúc này thì tôi không tài nào tỏ ra dũng cảm được nữa. Tôi vừa khóc vừa suýt
xoa kêu rên.
Mẹ tôi đi lấy đạm
về, bà ngạc nhiên khi thấy lũ bạn xúm lại quanh tôi:
- Bọn bay làm cái
trò gì thế ?
Nhưng khi đã hiểu
ra, bà kêu lên:
- Trời ơi ! Làm sao
lại để đến nông nỗi này hả con !
Thấy tôi kêu rát
quá, bà cuống lên, không biết làm thế nào, bà đành lấy chiếc quạt nan quạt chân
cho tôi. Tôi cũng cảm thấy đỡ rát vì quạt đã phả vào chân những luồng gió mát. Chợt
mọi người vui mừng, khi thấy cha tôi từ ngoài ngõ xộc vào. Thằng Ngừng, nhà ở
cạnh nhà tôi, đã nhanh chóng lấy xe đạp sang trạm y tế gọi ông về. Ông kêu lên:
- Sao chân con lại
dính đầy cám thế này ?
Ông vào ngay trong
bếp, bưng rổ trứng gà ra, đập lấy lòng trắng rồi vừa gạt lớp cám vừa xoa lên
vết bỏng của tôi.
Đúng lúc đó, thằng
Công, “nhà ngoại giao” của chúng tôi chạy vào, kêu lớn:
- Ra sân thôi chúng
bay ! Bọn nó sang rồi…
Nhưng rồi nó im bặt.
Một lát sau mới kêu lên:
- Ớ… Ờ… Sao thế
Huy!... Sao…
Thế là trận giao
hữu đầu tiên của chúng tôi đã không thành. Còn tôi thì suốt một tháng đầu của năm
học mới không đi học được. Cái chân bị bỏng cứ mọng nước. Tôi luôn phải để chân
gác lên một cái ghế, nếu không, máu dồn xuống làm vết thương đau tức không chịu
được. Tôi phải bôi hết mấy ống thuốc mỡ đau mắt mới khỏi được.
Ít ngày sau đó, khi
biết tôi bị bỏng, cô giáo chủ nhiệm lớp đã đến thăm. Gặp cô, tôi ân hận và ngượng
vô cùng. Nhưng tôi chỉ thấy trong mắt cô ánh lên một niềm thương yêu, trìu mến.
KỲ
THI TUYỂN
Câu chuyện trước
tôi đã kể với các bạn là, đối với môn văn tôi chỉ được hai điểm mười (mà một lại
do copy), nhưng với môn toán thì hầu hết các năm học phổ thông tôi đều đạt được
điểm tổng kết tối đa. Thầy, cô và bạn bè đều cho tôi là có năng khiếu về toán.
Đến lớp, tôi chỉ nghe qua lời thầy giảng, rồi về nhà đọc lại sách giáo khoa,
thế là tôi có thể giải được nhiều bài tập hóc búa. Có khi trong lớp tôi cũng
chẳng ghi chép gì hết, mà vở toán lại mang vẽ nào là xe tăng, nào là máy bay…
rồi các ông tướng ngực đầy huân chương, cầu vai đầy sao nữa.
Tuy vậy, tôi vẫn
không phải là thần đồng. Có lẽ, tôi có một chút thông minh gì đấy nên thường giải
được những bài toán cần có sự suy luận, còn những bài đòi hỏi sự chịu khó, học
thuộc các quy tắc dài dặc, thì có khi tôi lại không làm được. Chính vì vậy đã
có một câu chuyện xảy ra làm tôi phải nhớ đời, nó như là một cái tát giáng thẳng
vào lòng kiêu hãnh trẻ thơ của tôi.
Khoảng giữa năm học
lớp 7, một hôm thầy Lộc dạy toán nói với tôi:
- Huy ạ, trên huyện
sắp có kỳ thi tuyển học sinh giỏi toán để đi thi cấp tỉnh. Trước mắt trường ta
cũng tổ chức thi để chọn lấy hai em đi thi huyện. Các thầy cô đều thấy em rất
có triển vọng, nên em hãy chịu khó ôn tập đi.
Trước mặt thầy thì
tôi vâng vâng dạ dạ, nhưng trong bụng thì lại cười thầm: “Mình mà phải thi đấu
với mấy con bé cùng lớp và bọn thằng Huy lớp 7B hay sao?”. Thực tế, những đứa
được coi là giỏi toán của lớp tôi vẫn thường phải nhờ tôi chỉ cho những bài
khó.
Sau buổi đó, tôi
thấy Lan, cô bạn cùng xóm, đêm nào cũng học khuya lắm. Cô bé cũng được chọn dự thi
mà. Nhiều khi bí, Lan lại chạy sang hỏi tôi. Hứng lên thì tôi chỉ, không hứng
thì thôi, có khi tôi lại còn diễu nữa chứ: “Hơi một tý là đã hỏi, thế mà cũng
đòi đi thi học sinh giỏi !”. Mỗi lần tôi nói vậy, mặt cô bé lại đỏ dừ, tự ái,
thế nhưng không bao giờ Lan giận mà vẫn đi hỏi bài tôi. Công nhận cô nàng chịu
khó và kiên trì thật. Chứ không như tôi, vừa lười, lại vừa động một tý là cóc
cần ngay. Lan kém tôi có mấy tháng tuổi mà trông đã ra dáng người lớn lắm. Bọn
con trai chúng tôi thì lạ thật, đứa nào đứa nấy cao tồng ngồng mà trông lại cứ
tồ tồ thế nào ấy. Dù có kiêu căng đến mấy, tôi cũng không thể không thừa nhận
một sự thật là Lan rất chi là xinh! Da cô bé cứ trắng như trứng gà bóc, mái tóc
thì đen ơi là đen, còn khuôn mặt trái xoan thì trông rất hiền dịu, duyên dáng.
Không biết tôi có “để ý” đến cô nàng hay không mà đã biết đến từng cái áo của
cô mặc: chiếc áo gụ may kiểu bà ba có hai cái túi bé tẹo ở hai vạt áo này,
chiếc áo sơ mi màu xanh lá mạ này, rồi chiếc áo màu hồng nữa,… Lan mặc chiếc áo
nào trông cũng đẹp… Mỗi lần được lũ bạn trai ngỗ ngược ghép đôi, tôi cũng thấy
khoai khoái, nhưng trên nét mặt lại luôn tỏ ra là không thèm để ý tới. Mà hồi
nhỏ, tôi cũng thích cái tài giỏi hơn cái đẹp thật.
Buổi tối trước hôm
thi tuyển ở trường, tôi đi ngang qua nhà Lan thì thấy Lan chạy ra:
- Anh Huy, vào chỉ
cho Lan phép khai phương đi ! Sao có bài Lan làm được, có bài lại không mới tức
chứ !
Tôi từ chối:
- Thi học sinh giỏi
không ai ra phép khai phương đâu, nó chỉ cần thuộc quy tắc là làm được, có gì
mà phải thi. Chắc chắn là thầy phải ra những bài đòi hỏi sự suy luận.
Giằng co một lúc,
Lan không thuyết phục được tôi, đành ấm ức vào nhà. Còn tôi thì cười hơ hớ,
chạy đến nhà thằng Công. Nó đang ngồi khâu giày đá bóng. Thấy tôi, nó hỏi:
- Mai mày thi học
sinh giỏi mà không học hành gì à?
Tôi mỉm cười:
- Thi với bọn con
Lan, con Thu và mấy đứa lớp 7B mà mày bảo tao cũng phải học à ?
Sau đó, tôi rủ thằng
Công và mấy đứa bạn khác nữa ra ruộng 5% nhà tôi cấu thóc nếp về làm cốm ăn. Cả
buổi tối hôm ấy chúng tôi xì xụp xay, giã. Chúng nó nói là liên hoan để tiễn
tôi đi thi giành giải Trạng Nguyên. Tôi cảm thấy tự hào vì luôn thấy mình được
là nhân vật trung tâm của lũ bạn.
Sáng hôm sau tôi
vênh vang vào phòng thi, không thèm để ý đến sự giận dỗi của cô bạn cùng xóm xinh
đẹp. Chúng tôi có năm đứa dự thi là: Tôi, Lan, Thu và hai đứa lớp 7B. Trong đó
chỉ được chọn hai đứa. Khi thầy Lộc chép đề thi lên bảng , tôi hoảng hốt khi
thấy trong năm bài có một bài toán về phép khai phương: Khai căn một con số dài
dằng dặc, thầy lại cho bài này cao điểm nhất nữa chứ! Khai phương không phải là
loại toán khó đối với tôi, nhưng khổ nỗi, như các bạn biết đó, tôi lại không
thuộc các quy tắc. Thế là đến tận lúc nộp bài, tôi chỉ làm hoàn thiện được có
bốn bài. Tôi hỏi Lan thì được biết Lan cũng làm được bốn bài, nhưng trong đó có
bài khai phương. Như vậy, chắc chắn điểm thi của Lan sẽ cao hơn tôi. Điệu này
thì còn mặt mũi đâu mà gặp lại mọi người nữa cơ chứ !
Ngay sáng hôm sau
thầy giáo đã công bố kết quả: Tôi và Lan đã được chọn đi thi huyện. Nhưng kết
quả của tôi vẫn kém của Lan. Tôi ngượng đến chín cả mặt, khi thấy điểm cuả mình
lại kém điểm một người bạn mà thường vẫn phải nhờ mình chỉ bài. Tơi chỉ muốn ẩn
kín vào đâu đó để không phải gặp ai nữa. Nhưng không, ngay sau đó, thầy Lộc lại
gọi tôi ra một chỗ và nói với tôi:
- Vừa rồi chính Lan
đã nói với thầy về cách học tập của em, nên thầy đã ra một bài toán khai phương
và tính điểm cao nhất. Thấy muốn em phải rút kinh nghiệm. Còn đối với Lan, em
cũng đừng giận bạn ấy. Bạn ấy chỉ muốn em đạt kết quả tốt trong kỳ thi huyện
sắp tới, nên mới hành động như thế. Để tiến cao, tiến sâu trong toán học, chỉ
có sự thông minh thôi thì chưa đủ, mà còn phải chịu khó, phải kiên trì rèn luyện
mới được.
Tôi ra về, trong
lòng không còn một chút ngượng nghịu nào nữa mà chỉ thấy dâng lên một niềm cảm phục
vô bờ đối với người bạn gái. Đúng thực, Lan không chỉ trưởng thành hơn tôi về
dáng vẻ bề ngoài, mà trong suy nghĩ, Lan cũng chín chắn hơn tôi nhiều lắm.
Phú Nhuận
1986
